Na zeven jaar staat er een volledig vernieuwd en uitgebreid muziekcentrum met vijf zalen die ruimte bieden aan concerten, van klassiek tot pop. „Dit gebouw is uniek voor Nederland, zelfs voor Europa. Alle muziekstijlen zitten onder één dak.”

De kolos met de markante gatenkaasbuitenkant, pal naast het Centraal Station in Utrecht, is een eersteklas blikvanger. Veel meer dan z’n voorganger, het oude muziekcentrum Vredenburg, ooit was. Maar er is dan ook voor 150 miljoen euro vertimmerd en verbouwd.

Eén eervolle vermelding valt het prestigieuze muziekpaleis, dat ook plaatsbiedt aan het oude Utrechtse poppodium Tivoli, nu al te beurt: geen project werd feller bediscussieerd in de plaatselijke politiek dan dit, alleen al vanwege de forse overschrijding van het oorspronkelijke bouwbudget.

De beide hoofdingangen van TivoliVredenburg ogen bescheiden, maar schijn bedriegt. Binnen bevindt zich een zee aan ruimte. Het gebouw telt niet minder dan tien verdiepingen met vijf in omvang variërende concertzalen. De lange roltrappen, die van de ene naar de andere etage voeren, komen uit in grote open ruimten, omgeven door glas. Ze geven een magnifiek uitzicht op de domstad met z’n vele kerken en torens.

Concertprogrammeur Guy van Hulst wijst op de leuning van de roltrap: „De kunstenaar Job Koelewijn heeft er de namen van grote componisten en artiesten uit het verleden op geprint, met hun geboorte- en sterfjaar. Om die reden wordt de roltrap de ”running cemetry”, het rollende kerkhof, genoemd.”

Vertrouwd

Het hart van de nieuwe muziektempel is de Grote Zaal met ruim 1700 zitplaatsen. Deze is overgebleven uit het oude Vredenburg. „Zeven jaar geleden is overwogen de zaal te slopen, maar gelukkig is dat niet gebeurd”, vertelt persvoorlichter Carmen Zuidema. „De zaal heeft een sfeervolle uitstraling en een fantastische akoestiek. Er is wel fors in geïnvesteerd. Alle stoelen zijn vervangen en de verlichting is nieuw, evenals de geluidsinstallatie. Bezoekers die afgelopen tijd binnen zijn geweest tijdens een van de rondleidingen, reageerden enthousiast. Ze proefden direct weer de vertrouwde sfeer van het oude Vredenburg.”

Tweede in omvang is de Ronda, de popzaal die plaatsbiedt aan 2000 staande bezoekers. „Vaak zijn popzalen saai door het vele grijze beton, maar dat is hier niet zo”, stelt Zuidema. „Door het gebruik van verschillende kleuren is zelfs deze zaal sfeervol. Bang voor geluidsoverlast hoeft niemand te zijn, ook niet als er een popconcert is. Alle zalen zijn uitstekend geïsoleerd, zodat het zelfs mogelijk is om meerdere concerten tegelijk te houden.”

Liefhebbers van kamermuziek kunnen terecht in de Hertzzaal, met een knipoog vernoemd naar architect Herman Hertzberger. Hij ontwierp ooit de Grote Zaal en drukte ook een flink stempel op het nieuwe TivoliVredenburg. Van Hulst wijst om zich heen. „Ik kan nog steeds niet begrijpen dat een intiem ogende zaal als deze plaatsbiedt aan ruim 500 bezoekers. Het is bij alle zalen ons beleid geweest om het publiek en de musici zo dicht mogelijk bij elkaar te houden. De afstand van het podium tot de achterste rij stoelen is nooit meer dan 20 meter. In deze zaal is het zelfs minder dan 10 meter. Omdat elke bezoeker in iedere zaal een goede plek heeft, durven we per concert één tarief te vragen. Onze filosofie is: Kies vooral de stoel die je leuk vindt.”

In de wolken

De zaal voor jazzconcerten ligt op de hoogste verdieping, de negende, en heet daarom Cloud Nine. „Bezoekers moeten zich hier in de wolken wanen”, lacht Zuidema. De laatste zaal, de Pandora, is in lege toestand niet meer dan een rechte doos. „Daar is bewust voor gekozen”, legt Van Hulst uit. „We kunnen met deze ruimte alle kanten uit, afhankelijk van het soort evenement: een kinderconcert, een dansfeest, maar ook een klavecimbelconcert of een receptie met muziek erbij.”

Voor elke zaal werd een andere architect benaderd. „Dat is vragen om moeilijkheden”, lacht Van Hulst. „Toch was het een bewuste keus om elke zaal een eigen karakter te geven, afhankelijk van het soort concert en muziek. Overigens willen we daar niet star mee omgaan. In principe is elke zaal voor elk evenement te huur. We zeggen nergens nee tegen. Als een luitspeler in z’n eentje een concert in de Grote Zaal wil geven, dan kan dat. Lijkt me trouwens een fantastische ervaring.”

De rondleiding is volgens het enthousiaste tweetal niet compleet zonder een bezoek aan de kelder. Van Hulst: „Een symfonieorkest of popband heeft al snel twee vrachtauto’s met instrumenten en apparatuur bij zich. Bij het oude Vredenburg moest er voor de deur uitgeladen en veel gesjouwd worden. Dat is voorbij. Via een tunnel rijden de vrachtauto’s de kelder binnen tot aan de liften. Daar worden de spullen ingezet. De liften gaan naar boven en komen vlak bij het podium van de verschillende concertzalen uit. Het transport van zware instrumenten wordt daarmee veel eenvoudiger.”

Inwijden

TivoliVredenburg opent officieel op zaterdag 21 juni zijn deuren. Al veel eerder zijn er evenementen om proef te draaien. Maandagavond 7 april is het eerste concert. Het Utrechtsch Studenten Concert, het oudste symfonieorkest van Nederland, mag de muziektempel inwijden. Van Hulst en Zuidema zien de toekomst met vertrouwen tegemoet. „Er is veel gedoe geweest over het nieuwe muziekcentrum, maar nu het bijna klaar is, hopen we dat het publiek het in zijn hart zal sluiten. Zo te merken aan de kaartverkoop gaat dat zeker gebeuren.”

De afgelopen zeven jaar maakte het muziekcentrum gebruik van een noodgebouw in Leidsche Rijn. Zuidema: „Het was eigenlijk niet meer dan een vierkante doos op een voetbalveld. We hebben ons ermee kunnen redden, maar waren al die tijd geen serieus alternatief voor het Concertgebouw in Amsterdam of De Doelen in Rotterdam. Met het nieuwe muziekcentrum telt Utrecht weer volwaardig mee. Door de vijf verschillende zalen met mogelijkheden voor sterk uiteenlopende concerten is het gebouw uniek voor Nederland, zelfs voor Europa. Alle muziekstijlen zitten onder één dak. De stichting TivoliVredenburg huurt het gebouw van de gemeente Utrecht. We hebben geen ander doel dan mensen een prettige ervaring te bezorgen met muziek als thema.”

Concerten Grote Zaal

In de Grote Zaal van TivoliVredenburg staan de komende tijd veel concerten gepland. Een greep uit de programmering.

Woensdag 9 april: Nederlandse Bachvereniging o.l.v. Jos van Veldhoven met de Matthäus Passion van Bach.

Donderdag 17 april: Orkest van de Achttiende Eeuw en Cappella Amsterdam o.l.v. Frans Brüggen met de Johannes Passion van Bach.

Vrijdag 10 oktober: Nederlandse Bachvereniging o.l.v. Jos van Veldhoven met cantates van Bach.

Vrijdag 12 december: Radio Filharmonisch Orkest en Groot Omroepkoor o.l.v. Philippe Herreweghe met Psalm 42 van Mendelssohn en Mis nr. 6 van Schubert.

Woensdag 17 december: kerstconcert met het Rotterdams Philharmonisch Orkest o.l.v. Valery Gergjev en violiste Janine Jansen.

Meer informatie: www.tivolivredenburg.nl