„Europa heeft een historische kans gemist", meent PvdA–Tweede–Kamerlid Timmermans. Maar zijn VVD–collega Van Baalen hangt juist het dezer dagen veel gehoorde adagium „beter geen akkoord dan een slecht akkoord" aan. Coalitiegenoten CDA en D66 sluiten zingen ook mee in dit koor. „Kwaliteit gaat boven snelheid", zegt CDA–Kamerlid Van Dijk. En zijn D66–collega Van der Laan haalt opgelucht adem nu een slecht akkoord over de Europese grondwet voorlopig voorkomen is. „Die dreigde zo uitgekleed te worden dat ik blij ben dat dit niet gebeurd is."

Timmermans sombert dat de kansen op inwilliging van Nederlandse eisen over het stabiliteitspact nu wel erg klein zijn geworden. Op de top in Brussel had Nederland nog wel een succesje kunnen boeken, maar de kans wordt een stuk kleiner als alle partijen zich in vervolggesprekken dieper gaan ingraven.

Ook in zijn pessimisme blijkt Timmermans alleen te staan, want andere partijen zien nog wel mogelijkheden. Maar dan moet Nederland wel zijn slag slaan voordat ons land in de tweede helft van 2004 de Europese voorzittershamer in handen krijgt. De EU–voorzitter heeft nu eenmaal minder ruimte om zijn eigen belangen goed te behartigen.

D66–Kamerlid Van der Laan ziet nog wel Nederlandse kansen rond het stabiliteitspact, als de emoties van de laaste weken wat bekoeld zijn. Haar CDA–collega Van Dijk deelt deze inschatting. „Als het leed vergeten is, kijken Frankrijk en Duitsland er weet wat anders tegenaan. Dan ligt het daar politiek wat minder gevoelig."

VVD’er Van Baalen vindt dat premier Balkenende dan wel wat beter zou moeten lobbyen dan hij voor de Europese top in Brussel heeft gedaan. Hij denkt dat Nederland een aardige troef in handen heeft, omdat Duitsland in zijn strijd om de verdeling van de stemmen wel een toegeeflijk kan worden tegenover de westerbuur. „Het kan nu voor Nederland alleen maar beter worden. Ik heb geen enkele zin in een compromis over de stemmenweging als onze punten ondergesneeuwd raken."

SP’er Van Bommel noemt dit grootheidswaanzin. „Dat is een verkeerde inschatting van prioriteiten." Hij denkt dat Nederland het haast wel kan vergeten, maar lacht verder in zijn vuistje over de Euroflop: hij hoopt dat euro–optimisme zal omslaan in euro–scepsis. Dat het Europese proces vertraging oploopt, juicht hij toe. „De snelheid van Europa was al veel te hoog. De Europese burger snapt het al heel lang niet meer."

Dat Nederland EASA, het Europese agentschap voor luchtvaartveilgheid, aan zijn neus voorbij ziet gan, laat de meeste partijen koud. Alleen de VVD noemt het een pijnlijk punt dat ons land alleen Eurojust, het Europese kantoor waarin openbare ministeries uit EU–landen samenwerken, krijgt.