Alsof ze gevangenzitten in eigen land. De Oekraïense soldaten komen niet verder dan 70 kilometer van de eigen grens en zijn gestrand in een open veld, waar de harde wind vrijuit raast. Op anderhalf uur rijden van de Oost-Oekraïense stad Donetsk buiten het plaatsje Volnovatsja hebben ze hun kamp opgeslagen. Tenten, tanks en andere militaire voertuigen staan in rijen opgesteld.

„Ze worden geblokkeerd door pro-Russische demonstranten die met hun auto’s en vlaggen voor het leger gaan staan”, zegt de 32-jarige ondernemer Dmitri Loebinets, die elke dag voedsel of kleding brengt, bij de ingang van het kamp. „De betogers houden onze troepen in de gaten. Al zie ik hen vandaag niet. Het leger durft niet door te zetten uit angst dat de situatie met de demonstranten escaleert. Want dan kunnen zij tegen de Russen zeggen dat ze worden bedreigd en dat kan een reden vormen voor een Russische inval in Oost-Oekraïne.”

Bij de ingang van het kamp staat de loop van een tank gericht op het oosten, waar de vijand, het Russische leger, vandaan moet komen. Rusland heeft gezegd dat het etnische Russen in Oekraïne mag beschermen. Het buurland verdedigt zijn oostgrens tegen een Russische inval, nu Moskou het schiereiland de Krim al heeft ingelijfd. Gisteren uitte Kiev de vrees voor een Russische aanval op Oost- en Zuid-Oekraïne. Moskou sprak tegen dat het een offensief voorbereidt.

Loebinets heeft in zijn auto drie dozen met worsten voor de soldaten. Want ook bij de dreiging van een oorlog moeten de monden van de soldaten worden gevoed. Achter de tank bij de ingang liggen flessen water, toiletpapier en afwasmiddel. Meegebracht door burgers. De 42-jarige ondernemer Igor Misjtsjenko neemt bij de ingang de zojuist gearriveerde commandant even apart en biedt aan om voedsel en infraroodverrekijkers te leveren. „Het gaat om de bescherming van mijn land, van mijn gezin en van mij”, motiveert Misjtsjenko zijn voorstel.

Als Loebinets zijn worsten heeft afgeleverd, vertelt hij over de solidariteit van de Oekraïense burgers met de soldaten. „Ze hebben het eten niet nodig, maar hiermee tonen we onze steun. We laten zien dat we achter hen staan en dat we een verenigd land vormen.”

Kiev mag dan een militaire inval vrezen, maar de Russische president Vladimir Poetin zal na de Krim niet aan een Oost-Oekraïens avontuur beginnen, verwacht Misjtsjenko. „Oost-Oekraïne kun je niet zo makkelijk afsluiten, zoals de Krim. Daarbij wonen hier veel gepensioneerden, die moet hij allemaal gaan betalen, terwijl hij zich nu financieel moet ontfermen over de Krim.”

Loebinets is er niet van overtuigd. Hij vreest vooral dat Oost-Oekraïne volgens het Krimscenario in Russische handen valt. „Eerst protesten, dan provocaties, vervolgens komen de pro-Russische zelfverdedigingstroepen en tot slot een referendum over aansluiting bij Rusland. Tussendoor wordt de huidige gouverneur afgezet en komt er een pro-Russische ervoor in de plaats.”

De Russen zullen niet onder de indruk zijn van het Oekraïense leger bij Volnovatsja. De weinig imponerende tank bij de ingang is iets groter dan een forse terreinwagen. Drie autobanden vormen een blokkade op het pad richting het kamp. De militairen kijken de vrouwen van de medische dienst na als die langsrijden in een bus.

„Het is vooral symbolisch dat ze hier staan”, meent Loebinets. „We vormen geen partij voor de Russische troepen. We hebben jarenlang op ons leger bezuinigd. We hebben geen oorlogspresident, zoals Poetin met zijn verleden bij de geheime dienst. Onze wapens zijn dertig jaar oud”, lacht hij, wijzend naar een soldaat die zijn armen laat rusten op een kalasjnikov.

De soldaten en hun commandant begroeten elke bezoeker hartelijk, maar ze mijden de pers. Al doet Loebinets nog een dappere bemiddelingspoging bij de commandant. „Westerse diplomaten lezen straks dit artikel. Je kunt uitleggen hoe het Oekraïense leger ervoor staat.” Maar de commandant blijft bij zijn standpunt, haalt verontschuldigend zijn schouders op, en schudt de handen van de mannen die hebben gevraagd of het Oekraïense leger nog iets nodig heeft.

Oekraïense grenswachters trekken zich intussen terug uit de Krim. Dit heeft een topman van de grenswacht in de Oekraïense hoofdstad Kiev, Pavlo Sjisjolin, gisteren bevestigd. „We halen onze mensen in fasen weg en ze gaan naar het vasteland van Oekraïne”, aldus Sjisjolin. Volgens hem zijn inmiddels circa duizend burgers op de Krim uitgeweken naar elders.

Pro-Russische milities en Russische militairen belagen en ontwapenen al enige tijd Oekraïense politie en strijdkrachten op de Krim. Het vormt een onderdeel van de ‘overname’ door Rusland. Die werd dinsdag met een verdrag door de Russische president Vladimir Poetin en de nieuwe machthebbers op de Krim bezegeld.

Het parlement in Moskou, de Doema, bekrachtigde gisteren het verdrag waarmee de Krim volgens het Kremlin Russisch grondgebied is geworden. Op één na stemden allen voor.