De Protestantse Kerk staat aan de vooravond van een tweede secularisatiegolf, stellen onderzoekers van de Protestantse Theologische Universiteit (PThU) in Groningen in het rapport ”Over berg en dal”, dat zij volgende week publiceren. Niet alleen door vergrijzing en sterfte zal de kerk de komende tien tot twintig jaar leden verliezen, maar door gebrek aan aanwas in de onderste leeftijdscategorie, zo blijkt.

Het gegeven verraste de onderzoekers, die een beeld wilden krijgen van de deelname van twintigers en dertigers in de kerk. Ze schreven zo’n 600 protestantse gemeenten aan in Drenthe, Friesland, Groningen en Overijssel. Daarvan reageerden er 66. Een lage respons, geven de onderzoekers –onder wie dr. Marten van der Meulen– toe. De onderzochte gemeenten zijn volgens hen echter representatief voor de hele bevolking in Noordoost-Nederland en de resultaten zullen „waarschijnlijk wel breder herkend worden” in de Protestantse Kerk. Het landelijke profiel verschilt bijna niet met dat van de kerk in de regio.

Volgens de onderzoekers is het te kort door de bocht om te stellen dat het geloof niet op de juiste manier is doorgegeven. „De ontwikkeling van de consumptiemaatschappij, de veranderingen in de rol van de vrouw, de tweede feministische golf, de groei van de populaire muziekcultuur, de opkomst van de televisie en nog meer van deze zaken droegen bij aan een snelle ineenstorting van het voorheen zo vanzelfsprekende, gedeelde christelijke discours”, aldus het rapport.

De grootste leeftijdgroep in de Protestantse Kerk wordt gevormd door 60- tot 69-jarigen, blijkt uit het onderzoek. Dit is de generatie van de zogeheten babyboomers, van wie er velen de kerk verlieten in de jaren zestig en zeventig.

Aanvankelijk konden de onderzoekers het lage aantal nul- tot vierjarigen in de kerk niet duiden. „Totdat we beseften dat het Bijbelse adagium „tot in het derde en vierde geslacht” hier opgaat. Het cohort van nul tot tien jaar wordt namelijk gevormd door de kleinkinderen van de babyboomers. Dit tweede dal is waarschijnlijk een naijleffect van de secularisatiegolf die plaatsvond in de jaren zestig en zeventig.”