Aan het woord is de Amerikaanse ambassadeur bij de NAVO in Brussel, Nicholas Burns. Hij is donderdagavond overgekomen naar Den Haag voor een bliksembezoek. In een interview met het ANP is Burns vol lof over de aanstaande ’SG’, die aantreedt op een moment van grote veranderingen binnen de alliantie.

„We hebben grote verwachtingen van hem, we zijn blij hem aan boord te hebben." Burns heeft het over de „ware" Atlanticus Jaap de Hoop Scheffer die ook een „goede Europeaan" is, met uitstekende banden „met alle Europese landen" en dus een brugfunctie kan vervullen.

Want de Amerikanen zien voor de NAVO nieuwe taken weggelegd. Burns spreekt van een „wedergeboorte" van de alliantie. Hij heeft het over de voorstellen die minister Rumsfeld (Defensie) vorige week deed over een „dramatische uitbreiding" van de NAVO–missie in Afghanistan en Amerikaanse suggesties dat de NAVO in 2004 als collectief een rol op zich neemt in Irak.

Daarnaast heeft Burns het over de mogelijke overdracht van de NAVO–missie in Bosnië aan de Europese Unie en de noodzaak van betere betrekkingen met Centraal–Azië en de Kaukasus.

De VS willen volgens hem „heel zeker" verder met de NAVO. De alliantie was tot op het bot verdeeld over de oorlog in Irak, met als dissidenten Frankrijk, Duitsland en België. Van de 26 lidstaten hebben er achttien militairen in Irak, merkt Burns fijntjes op. Washington, dat in Irak aanslag na aanslag over zich heen krijgt, wil echter opnieuw de breedst mogelijke steun.

„We willen graag een collectieve rol voor de NAVO." Hij hoopt dat die tegenstribbelende lidstaten, een minderheid, „kunnen vergeten en vergeven". Burns wijst erop dat Spanje, Polen en Italië vorige week onmiddellijk toehapten toen minister Powell van Buitenlandse Zaken het idee in Brussel op tafel legde. „Niemand was tegen, enkele lidstaten bleven stil."

De Amerikaanse presentie, nu goed voor 130.000 militairen, blijft voorlopig in Irak, daar twijfelt niemand aan. Burns zegt wel dat de toekomstige Iraakse regering, die eind juni het stokje overneemt van de interim–regering, „uiteraard" uitmaakt welke troepen welkom zijn in Irak. „De Iraki’s bepalen dat. Niemand anders." Maar buitenlandse hulp, ook militaire, zal na 1 juli nodig zijn, voegt hij er onmiddellijk aan toe.

De Amerikanen kijken echter wel uit om de bondgenoten een besluit door de strot te duwen. „We zullen niet aandringen op een beslissing op korte termijn. Dat kan nog wel enkele maanden wachten."

De Europese plannen voor een eigen militair hoofdkwartier, als onderdeel van een eigen EU–leger, zaten Washington niet lekker. De Europese leiders praten er dit weekeinde opnieuw over. Burns wil echter het een en ander rechtzetten. „De VS steunen duidelijk en ondubbelzinnig het Europese streven om zich militair te versterken." Dus was er steun voor de Europese operatie Concordia in Macedonië en Artemis in Congo.

Burns steekt tegelijk niet onder stoelen of banken dat hij „blij" is met recente verklaringen van „EU–leiders, ministers van Buitenlandse Zaken en die van Defensie" over de gewenste centrale rol van de NAVO en het gewenste gebruik van NAVO–middelen voor Europese operaties („Berlijn Plus"). „Maar er komt geen Europese hoofdkwartier, er zijn voorstellen voor een planningseenheid."

Burns toont zich de ware diplomaat en wil niet vooruitlopen op de onderhandelingen daarover op de EU–top vrijdag en zaterdag in Brussel. De vroegere woordvoerder op Buitenlandse Zaken in Washington hoedt zich ook voor uitspraken over de vraag waar die eenheid onderdak zou moeten krijgen. Ooit was het militaire hoofdkwartier van NAVO, Shape in Bergen (Mons), in beeld.