Hoe de fusie van Timon en SGJ één aantrekkelijke zorgorganisatie maakt? „Gemeenten zijn volgend jaar verantwoordelijk voor de jeugdzorg. Zij gaan jongeren die tijdelijk niet meer thuis kunnen wonen straks zo veel mogelijk doorverwijzen naar pleeggezinnen. Niet zozeer naar instellingen”, zegt SGJ-bestuurder Bart Nitrauw. „Daarop hebben wij fors geanticipeerd. Voor jongeren van 12 tot 15 jaar beschikken we in het hele land over getrainde tienerpleeggezinnen. Onze behandelgroepen in Amersfoort en Zwolle voor jongeren van 16 tot 18 jaar zijn we hard aan het ombouwen tot kleinschalige woonvormen. Jongeren kunnen daar begeleid zelfstandig wonen, in de nabijheid van een steungezin.”

Bestuurder Hannie Olij van Timon: „Wij zetten al dertig jaar in op zorg met verblijf, onder meer in woongroepen voor bijvoorbeeld pubers of tienermoeders. De zorg wordt geboden door professionals en de vrijwilligers zorgen voor verblijf in een gezinsachtige structuur. Dit sluit prima aan bij de nieuwe werkwijze van SGJ. Omdat wij ons met name richten op de leeftijdsgroep van 15-23 jaar kunnen Timon en SGJ elkaar straks aanvullen. Jongeren voor wie SGJ de pleegzorg moet beëindigen omdat ze 19 worden, kunnen doorstromen in onze woongroep. Tienermoeders in onze woonvorm kunnen we straks ook een tijdelijk verblijf aanbieden in een SGJ-pleeggezin.”

Identiteit

De voorgenomen fusie kan de vraag oproepen of Timon en SGJ qua identiteit bij elkaar passen. Nitrauw: „Timon heeft zich altijd sterker dan ons gericht op hulp vanuit een christelijke identiteit aan alle jongeren, ongeacht hun levensovertuiging. En omdat wij ons richten op jongeren van 0-18 jaar nemen wij vaak opvoedverantwoordelijkheid over van de ouders. Wat Timon doet, komt meer neer op begeleiden en loslaten. Hun oudere doelgroep heeft al meer stappen gezet op weg naar zelfstandigheid.

Hulp voor alle jongeren vanuit onze identiteit is ook de missie van de gefuseerde organisatie. Maar de kleinschaligheid staat voorop. Jongeren komen zo veel mogelijk in pleeggezinnen, of in een kleinschalig verblijf voor zelfstandig wonen onder begeleiding van een steungezin. Dat maakt het beter mogelijk om jongeren te koppelen aan pleeg- of steungezinnen met dezelfde identiteit.

Het Deputaatschap Diaconale Maatschappelijke Zorg van de Gereformeerde Gemeenten is door middel van een stakeholderonderzoek betrokken bij onze plannen. Vorige week kreeg ik tijdens een regulier overleg de vraag of jongeren uit de reformatorische gezindte straks nog in reformatorische pleeggezinnen kunnen worden geplaatst. Het antwoord is dus: jazeker, de fusie brengt daarin geen verandering.”

Olij: „Als er straks jeugdhulp nodig is, kijken we eerst naar het gezin zelf. Kan het kind daar blijven, als het gezin goed ondersteund wordt? Is dat niet het geval, dan kijken we verder in de familie, de kerk. Hoe meer ouders uit de Gereformeerde Gemeenten in Nederland zich straks beschikbaar stellen, hoe groter de kans dat een kind uit dit kerkgenootschap in een pleeggezin uit datzelfde kerkverband kan worden geplaatst. ”

Krimp

Door de nieuwe Jeugdwet, die op 1 januari van kracht wordt, gaat de jeugdzorg flink op de schop. Door meer de nadruk te leggen op preventie en ondersteuning van kwetsbare gezinnen kunnen gemeenten de instroom van jongeren in de gespecialiseerde jeugdzorg indammen, zo hoopt het kabinet. De besparingen die dat moet opleveren, heeft het kabinet al vertaald in lagere budgetten. Voor veel zorginstellingen, SGJ en Timon incluis, betekent dat gedwongen krimp.

Timon verwacht nog voor de jaarwisseling zo’n twintig tot dertig arbeidsplaatsen te moeten schrappen, aldus Olij. „Omdat we nieuwe medewerkers in het afgelopen jaar alleen nog maar tijdelijke contracten hebben gegeven, is de organisatie daar goed op voorbereid. Ook financieel staat Timon er dusdanig goed voor dat we deze krimp goed kunnen opvangen.” SGJ begeleidde de afgelopen jaren in afwachting van het nieuwe jeugdzorgstelsel al enkele tientallen medewerkers naar een nieuwe baan buiten de eigen instelling. Voor het eind van dit jaar komen er naar verwachting nog een handvol bij, aldus bestuurder Bart Nitrauw.

De omstandigheden waaronder beide organisaties fuseren, zijn dus niet bepaald florissant. Toch ziet Olij lichtpuntjes. „Momenteel maken we als Timon een forse groei door in gemeentelijke hulpprojecten voor de opvang van zwerfjongeren en tienermoeders. Voor deze doelgroepen hebben we de afgelopen paar jaar een uitbreiding van zo’n 150 plaatsen gerealiseerd.

Andere pilots in gemeenten waarbij we zijn betrokken gaan over uitgevallen schooljongeren. Op dit moment hebben wij een tiental hulpverleners die het schoolmaatschappelijk werk preventief adviseren. Als het mis dreigt te gaan, kunnen wij een aanbod doen voor laagdrempelige gezinshulp. Gemeenten beginnen nu te zien dat het aantal jongeren dat ze moeten doorverwijzen naar de gespecialiseerde hulpverlening door deze nieuwe werkwijze daalt. Dergelijke hulp aan scholen kan in de toekomst een belangrijke groeimarkt voor ons zijn.”