”Het wonder van Bethlehem”
Auteur: Nellie Teekens-Krijgsman
Uitgeverij: Den Hertog, Houten, 2003
ISBN 90 331 1777 0
Pagina’s: 80
Prijs: € 8,50. Acht kerstverhalen voor volwassenen bevat het bescheiden boekje ”Het wonder van Bethlehem”. Op de omslag een mooie, maar ouderwetse sfeerfoto. Dat past wel bij de inhoud, want modern kun je deze verhalen niet noemen en dit boekje zal vooral in de christelijke boekhandel over de toonbank gaan.

De gebeurtenissen in de verhalen zijn sterk ingebed in de orthodox-protestantse kerken. Met die ogen heb ik de verhalen gelezen, want ook daar zijn boeiende kerstvertellingen nodig en dat elk jaar weer opnieuw.

De schrijfster, Nellie Teekens-Krijgsman, heeft duidelijk gekozen voor gezinssituaties, dicht bij huis, herkenbaar en alledaags in de goede zin des woords. Er gebeuren geen spectaculaire dingen, geen rampen of ontsnappingen, er verdwaalt niemand; het is gewoon binnenkort kerstfeest en dat moet gevierd worden.

Kijkend naar de titel zou je zeggen dat er plaatsgemaakt moet worden voor een wonder. Dus probeert de schrijfster af te steken naar de diepte, naar het innerlijk van de personen die een rol spelen in het verhaal. Kan ik zo kerstfeest vieren? Wil ik het? Wat zit er scheef of dwars in mij? Wat moet er gerúimd worden?

Je voelt in de verhalen de wens van de schrijfster daarmee te komen tot een catharsis, een zuivering of bewustwording en misschien zelfs een ommekeer. Toch blijven de verhalen vaak dicht aan de oppervlakte. Het wordt bijna nergens méér dan het proberen te passen in de bekende traditie of het vinden of beamen van een beschutte plek. De hoofdrolspelers trachten met zichzelf in het reine te komen door concessies te doen of offers te brengen in de relatiesfeer.

Een van de mensen daaromheen krijgt een voorbeeldfunctie, er wordt duidelijk gemaakt hoe het hóórt. Die rol is in dit boekje vaak voor een manspersoon weggelegd en dat vind ik wel weer erg leuk. De Kees uit het verhaal ”Om de kunst…” en de Frans uit het verhaal ”Kerstfeest op donderdag” komen geloofwaardig en sympathiek over.

Eigenliefde

De lijn omhoog wordt wel genoemd, maar te vaak op clichématige wijze. Het zingen van een kerstlied met tranen in de ogen overtuigt me wel van het moment van ontroering, maar lang niet meteen van een oprecht verlangen naar een nieuw bestaan. Er kan in ontroering een vracht eigenliefde of zelfbevestiging zitten. Ware catharsis is niet te verpakken in opoffering, elkaar vergiffenis vragen of geven en trouw blijven op het menselijke vlak. Dat is wat de innerlijke zuivering bewerkstelligt, maar daar gaat het een en ander aan vooraf. De verwondering over God mét ons is moeilijk te verwoorden. De verhalen in ”Het wonder van Bethlehem” geven op deze manier geen nieuwe levensruimte, geen bevrijding van jezelf.

Vraag ik misschien te veel of heeft de titel te veel verwachting gewekt? Ik ben zo bang dat, hoe goed bedoeld ook, deze verhalen alleen maar tradities bevestigen en een bepaalde levensstijl koesteren en dan weet ik nog niet of ik zo kerstfeest vieren kan…