Washington straft critici oorlog Irak
Het Amerikaanse ministerie van Defensie heeft een lijst opgesteld van 63 landen waarvan bedrijven in aanmerking komen voor contracten voor de wederopbouw van Irak. Minder interessant is welke landen wel op de lijst voorkomen (onder andere Nederland) dan welke landen er niet op staan.
Dat zijn onder meer Frankrijk, Duitsland, Rusland en China, landen die zich in de VN-Veiligheidsraad sterk verzet hebben tegen de Amerikaanse plannen om Irak binnen te vallen vanwege Saddam Husseins vermeende dreiging met massavernietigingswapens (die sindsdien onvindbaar blijken). Volgens de Amerikaanse plaatsvervangend minister van Defensie, Paul Wolfowitz, weerspiegelt de lijst „de essentiële veiligheidsbelangen van de Verenigde Staten.”
In een begeleidend memorandum is hij later echter duidelijker. „Het beperken van de concurrentie voor hoofdcontracten zal de internationale samenwerking stimuleren zowel in Irak als bij toekomstige operaties”, aldus Wolfowitz. Met andere woorden: Als wij sommige landen nu straffen, zullen zij de volgende keer wel dubbel uitkijken als zij ons willen dwarsbomen.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Colin Powell, had eerder al gewaarschuwd dat landen die zich tegen de Amerikaanse plannen voor Irak verzetten, in de toekomst uitgesloten zouden worden van de besluitvorming over Iraks toekomst. Maar uitsluiting van bedrijven uit die landen bij de wederopbouw van Irak is nooit ter sprake geweest. In totaal is er voorlopig 18,6 miljard dollar (15,21 miljard euro) aan contracten te vergeven.
Tot nu toe heeft het Pentagon alleen Amerikaanse bedrijven in Irak toegelaten, soms op grond van aanbestedingen zonder concurrentie. Een van de bedrijven die tot nu toe vette opdrachten binnenhaalden, is Halliburton, een Texaans bedrijf gespecialiseerd in dienstverlening in de oliesector. Voormalig topman van Halliburton is de huidige vice-president Dick Cheney. Deze wordt nog altijd door Halliburton betaald, maar hij ontkent enige invloed te hebben uitgeoefend bij de toekenning van de miljardencontracten aan zijn vroegere bedrijf.
De Iraakse olie-industrie is onder het regime van Saddam Hussein sterk verwaarloosd. Daardoor moet er ondanks de gigantische olievoorraden waarover het land beschikt, voorlopig nog olie worden geïmporteerd. Halliburton doet dat voor 2,64 dollar per gallon (3,785 liter). Dat is het dubbele van de normale prijs. Halliburton heeft momenteel echter het alleenrecht om olie uit Koeweit in Irak te importeren.
Twee Republikeinse parlementariërs die kortgeleden een bezoek aan Irak brachten, willen dat het General Accounting Office (de onafhankelijke rekenkamer van het parlement) een onderzoek instelt naar deze prijsvorming en naar andere zaken. „Door het ontbreken van een strak beleid voor Irak wordt er enorm veel geld verspild waar Amerikaanse belastingbetalers voor moeten opdraaien”, aldus afgevaardigde Frank Wolf. Samen met zijn collega Christopher Shays bereisde hij een deel van Irak zonder militaire begeleiding. Beiden deden dinsdag een dringend beroep op de regering-Bush om de wederopbouw van Irak te internationaliseren.
voetnoot (u17(Zie ook pag. 3 en 6.