KIEV (ANP). De belangrijkste krachten die de regering van de Oekraïense president Janoekovitsj ten val willen brengen, hebben een verschillende achtergrond. Een overzicht:
Vitali Klitsjko: de voormalige bokskampioen ‘Dr. Ironfist’ is het boegbeeld van het protest op het Onafhankelijkheidsplein in Kiev. Zijn Oekraïense Democratische Alliantie voor Hervormingen (UDAR) behaalde in 2012 14 procent van de stemmen, vooral rond Kiev. Klitsjko’s liefde voor democratisch Europa zorgde ervoor dat de hele protestbeweging als pro-EU te boek staat. Hij heeft al jaren kritiek op president Viktor Janoekovitsj, die goede banden met de EU zou dwarsbomen. Klitsjko (42) stopte met boksen om zich helemaal op politiek te storten. Zijn voornaamste programmapunt is het vertrek van Janoekovitsj, die het land vooral voor eigen gewin zou runnen.
Oleg Tjachnibok: De arts en politicus staat nogal eens broederlijk naast Klitsjko op het ‘protestpodium’. Maar hij is alleen met Klitsjko eens dat Janoekovitsj weg moet. Tjachnibok (45) uit de westelijke stad Lviv is al bijna 10 jaar de leider van de ultranationalistische partij Svoboda (Vrijheid). Die zag in 2012 haar aanhang in de verkiezingen stijgen naar 10 procent. Svoboda komt net als de leider uit het westen van het land. In het parlement is het de vierde partij na Janoekovitsj’ Partij van de Regio’s, Vaderland, de partij van de gevangenzittende ex-premier Joelia Timosjenko, en Klitsjko’s UDAR. Svoboda heeft banden met extreem rechtse knokploegen en heeft verklaard dat het land moet worden gered uit de klauwen van „de Moskouse-Joodse maffia”. De ultranationalisten staan vijandig tegenover de EU.
Arseni Jatsenjoek: hij is de enige van het driemanschap van de oppositie die veel ervaring in politiek en bestuur heeft. De 39-jarige jurist heeft al tal van topfuncties gehad, inclusief ministersposten, parlementsvoorzitter en een topfunctie bij de centrale bank. Hij deed in 2010 een teleurstellend verlopen poging tot president te worden gekozen. Jatsenjoek is leider van de partij Vaderland, die twee jaar terug met ongeveer een kwart van de stemmen de tweede van het land werd. Alleen Janoekovitsj’ partij deed het beter, met 30 procent. Het is de vraag of Jatsenjoek plaatsvervanger of erfgenaam van Timosjenko is. Jatsenjoek wil net als Klitsjko dat het land zich richt op de EU.
Pravy Sektor: Bij de protesten op het Maidan dook de Pravy Sektor (Rechte Sektor) op. Dit bundelt losjes extreem rechtse activisten en hooligans. De ‘sektor’ speelde een cruciale rol toen de in november relatief vreedzaam begonnen betogingen 19 februari gewelddadig werden. Toen bleek al dat veel tegenstanders van de regering het driemanschap Klitsjko-Jatsenjoek-Tjachnibok te besluiteloos vonden. Pravy Sektors jongeren hebben extreem rechtse denkbeelden en willen de oude orde met geweld omverwerpen. Ze ijveren voor een zuiver Oekraïense staat, ze zijn tegen de EU en vinden Svoboda veel te soft. De sfeer van geweld op en rond het Maidan is voor een belangrijk deel aan hen te wijten.