Het probleem ontstond negen jaar geleden toen de Europese Unie verbood om grondstoffen die gebruikt kunnen worden voor het uitvoeren van de doodstaf te exporteren. De EU voerde aan dat ze de „leidende actor” wilde zijn in de strijd tegen de doodstraf. De VS zitten nu in een lastig parket, omdat de terechtstellingen nu op een andere, vaak minder humane wijze moeten plaatsvinden.

Vorige maand nog vond in de Amerikaanse staat Ohio de executie plaats van de Dennis McGuire. Het duurde 26 minuten voordat de niet-geteste cocktail van chemicaliën zijn dodelijke uitwerking had. McGuire lag in zijn laatste ogenblikken vastgesnoerd op een brancard naar adem te happen.

De opstelling van de Europese Unie leidt tot een kat-en-muisspel tussen de Amerikanen en de Europeanen. Amerikaanse gevangenissen proberen telkens nieuwe middelen te vinden om de doodstraf uit te voeren, waarna de EU na enkele maanden het exportverbod met het betreffende middel uitbreidt.„Het is onze politieke taak om aan te dringen op het afschaffen van de doodstraf, niet om die te faciliteren”, verklaart Barba Lochbihler, voorzitter van de Mensenrechtencommissie van het Europees Parlement.

Europa is sinds de Tweede Wereldoorlog, toen mensen om politieke redenen of zonder eerlijk proces werden geëxecuteerd, fel gekant tegen de doodstraf. Kort na de oorlog werd de doodstraf in Duitsland en Italië verboden. Frankrijk schafte de doodstaf pas veertig jaar geleden af, maar bracht na de oorlog slechts enkele mensen ter dood. In Oost-Europa verdween de doodstraf uit het wetboek na de val van de Sovjet-Unie in 1991.

In Amerikaanse cellen wachten zo’n 3000 mensen op de voltrekking van de doodstraf.