DEN HAAG (ANP). Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) is de motor achter werelwijd gezamenlijk onderzoek naar nucleaire dreigingen. „Daar is nu nog geen sprake van, maar we zijn dat nu aan het ontwikkelen”, zegt projectleider Ed van Zalen maandag. Hij informeerde premier Mark Rutte bij het NFI over deze Nederlandse voortrekkersrol. Rutte is eind maart voorzitter van de Nucleaire Top in Den Haag.
Van Zalen werd 4 jaar geleden bij de Nucleaire Top in Washington gevraagd of de wereld was voorbereid op het forensisch oplossen van misdrijven waarbij nucleair en radioactief materiaal in het spel is, en het voorkomen daarvan. „Nee, we zijn er niet op voorbereid”, was toen zijn antwoord.
Sinds het vallen van het Oostblok is er nucleair materiaal verdwenen, dat in verkeerde handen kan zijn gevallen. Dat materiaal kan door terroristen worden misbruikt, bijvoorbeeld om een ‘vuile bom’ te maken. „Als je die af zou laten gaan op het Centraal Station in Amsterdam, dan bereikt een terrorist zijn doel. Hij ontwricht dan de samenleving op een cruciaal knooppunt.” „Doel van de te ontwikkelen internationale samenwerking is om te voorkomen dat dit soort dingen gebeuren.”
Dat er problemen in de wereld met nucleair materaal zijn, blijkt volgens Van Zalen onder meer uit een paar recente nieuwsfeiten. In een vrachtwagen in Mexico werd radioactief materiaal gevonden. Ook zouden de Palestijnse leider Yassar Arafat en de Russische spion Alexander Litvinenko zijn vergiftigd met nucleair materiaal.
Niet alleen de herkomst van nucleair materiaal, maar ook sporen van de dader moet worden vergaard bij een onderzoek naar gestolen of verdwenen nucleair materiaal, vindt Van Zalen. Dit om te voorkomen dat een potentieel gevaarlijke persoon kan worden opgespoord en aangepakt.
„Wat is er gebeurd? Wie waren er betrokken?” Dat achterhalen is de expertise van het NFI, benadrukt Van Zalen.
Het NFI ontwikkelde speciaal het internationale programma voor nucleair forensisch onderzoek. Dat wordt tijdens de komende top in Nederland gepresenteerd. Het is een van de bijdragen die Nederland aan de NSS (Nuclear Security Summit) levert.
„De risico’s zijn er ook voor Nederland. We hebben een van de grootste luchthavens in Nederland en de grootste haven in dit deel van de wereld”, erkende Rutte ook maandag. „Het NFI is wereldtop op dit gebied. Daarom nemen we ook onze verantwoordelijkheid.”