Verdachte situaties doorgeven aan de buren, met een druk op de knop de politie bellen of zelfs de snelste route opvragen naar het ziekenhuis: het kan allemaal met de nieuwe digitale buurtwacht Civilant. „Bijvoorbeeld, een man komt aan de deur en zegt dat hij de meteropnemer is, maar dat blijkt niet te kloppen. Dan kan zo de buurt worden gewaarschuwd”, schetst een woordvoerder van Civilant.

Van Dijk is sceptisch over de nieuwe applicatie. De hoogleraar vreest dat de digitale buurtwacht een speelbal kan worden bij buurtruzies. Mensen die niet in de app zitten, kunnen volgens hem „aan de schandpaal” worden genageld. „Bijna zoals in de middeleeuwen.” Volgens de socioloog is er sprake van een negatieve trend. Hij waarschuwt dat mensen straks overal onder surveillance staan. „Dan hebben mensen geen privacy meer.”

Ook de wet kan nog roet in het eten gooien. Hoogleraar Corien Prins (recht en informatisering) waarschuwt dat het duidelijk moet zijn voor mensen als hun gegevens worden verspreid. „Daarom hebben we overal bordjes hangen met ‘hier is cameratoezicht’, schetst ze. ,Je moet kenbaar maken dat je dit doet, bijvoorbeeld door een bordje ‘hier wordt geapped’.

Prins adviseert gebruikers van dergelijke apps terughoudend te zijn. ,Zet iemand als buurtwacht op de hoek van de straat en op een gegeven moment is zijn hersenpan vol. Dan vergeet hij dingen. Gegevens blijven online staan, waardoor het corrigeren van fouten op internet vrijwel niet meer mogelijk is.”

Volgens de woordvoerder van Civilant is die kritiek onzin. „Na 7 dagen wordt informatie automatisch verwijderd, tenzij om verlenging wordt gevraagd”, belooft hij. Het programma is volgens hem niet te vergelijken met andere social media. Zo kunnen onruststokers worden geweerd en valse beschuldigingen worden verwijderd, als er tenminste over wordt geklaagd.

De zegsman is het overigens niet helemaal oneens met de deskundigen. ,We zouden geen bezwaar tegen bordjes met ‘hier gebruikt men de Civilant-app’, grapt hij.