Opinie

Bijbel rijkere bron dan conservatisme

Dweilen met deugden –iets wat het conservatisme voorstaat– terwijl de kraan van het ongeloof wijd openstaat, biedt geen oplossing voor de problemen in de maatschappij, reageert Jan-Willem Kranendonk op Cor Verkade (RD 10-2).

12 February 2014 11:06Gewijzigd op 15 November 2020 08:47
beeld Cees van der Wal
beeld Cees van der Wal

Het is mooi dat de heer Verkade het publieke debat heeft gezocht. Hij uitte in een opiniebijdrage zijn zorg over de opvatting van SGP-jongeren over het conservatisme en de theocratie. Graag wil ik op een aantal van zijn zorgen ingaan.

Allereerst wil ik benadrukken dat de SGP en SGP-jongeren niet hetzelfde zijn. Kernideeën 2.0 is niet het politiek-filosofische programma van de SGP, maar van SGP-jongeren. De conservatieve kiezer die de SGP volgens Verkade zou kunnen verliezen, kan ik daarom geruststellen. De lijn van de SGP is niet gewijzigd met de publicatie van Kernideeën 2.0.

Verkade constateert verder dat wij niet spreken over ”theocratie”. Hij stelt dat wij die term angstvallig vermijden. We gebruiken het begrip theocratie inderdaad niet, maar niet om het te omzeilen. Sinds 2008 gebruikt de SGP in plaats van theocratie de uitdrukking ”Bijbels genormeerde politiek”. Wat dit betreft vertolken wij ‘gewoon’ het SGP-geluid.

Bijbels genormeerde politiek is voor ons allereerst een belijdenis, namelijk dat God regeert. Met deze woorden van oud-partijleider ds. Abma wordt in de eerste editie van Kernideeën het begrip theocratie ingevuld. Inhoudelijk bestaat er op dit punt dus geen verschil tussen beide edities van Kernideeën. De door Verkade geuite zorg dat wij de term theocratie vermijden, is daarom onnodig.

Dan de eigenlijke stellingname van Verkade ten aanzien van het conservatisme. Ik ben blij dat hij het conservatisme niet als natuurlijke bondgenoot van het liberalisme beschouwt. Veel conservatieven neigen daar wel naar. Zij delen met liberalen onder andere het ideaal van een kleine overheid en een vrije markt.

Laat duidelijk zijn: SGP-jongeren is geen voorstander van een overheid die burgers pampert en de economie grotendeels reguleert. Tegelijkertijd heeft ook de vrije markt schaduwzijden. Niet zonder reden luidt de titel van het hoofdstuk over de economie: ”Vrije markt en haar keerzijden”. Bovendien kun je je afvragen of een in conservatieve kringen gevierd auteur als Alexis de Tocqueville daadwerkelijk zo positief was over de vrije markt.

Er zijn, zo stelt Verkade terecht, veel overeenkomsten tussen het conservatisme en het Bijbelse mens- en maatschappijbeeld. Dat wordt door ons onderkend. SGP-beleidsmedewerker Diederik van Dijk schreef in 2005: „Het conservatisme kan christenen bekoren, omdat zij het nodige herkennen in haar praktische opstelling.”

Verkade noemt onder andere de neiging van de mens tot het doen van kwaad. Dit is voor het protestantse christendom een vaststaand feit (art. 15 NGB). Verder wijst hij erop dat het conservatisme het kwaad probeert te beteugelen via de opvoeding van burgers en maatschappelijke verbanden zoals het gezin. Ook gelooft een conservatief niet in een heilstaat op aarde. Verkade heeft bij het lezen van Kernideeën 2.0 kunnen vaststellen dat deze punten ook door SGP-jongeren worden benadrukt. (Christelijk-)conservatieven zullen in ons programma overigens veel meer van hun opvattingen teruglezen. Met enige creativiteit zou een conservatief als SGP’er/SGP-jongere zonder Bijbel beschouwd kunnen worden.

Fundamentele vraag blijft wat het conservatisme toevoegt aan Bijbels genormeerde politiek. Dat komt in het artikel van Verkade niet duidelijk naar voren. Het vele goede dat SGP-jongeren in het conservatisme ziet, kan ook aan de Bijbel worden ontleend. Andersom heeft Bijbels genormeerde politiek wel veel te bieden aan het conservatisme. Onder meer een rijker (verticaal) perspectief in Jezus Christus.

Wat dit laatste betreft, hier gaan de wegen van conservatisme en Bijbels genormeerde politiek uiteen. Conservatisme wil mensen via karaktervorming en het bevorderen van deugden opvoeden tot betere burgers. Bijbels genormeerde politiek gaat hier niet aan voorbij, maar beschouwt tegelijkertijd het ongeloof als de kern van de kwade geneigdheid van de mens. Zij stelt hier, in lijn met bijvoorbeeld Groen van Prinsterer, het perspectief van het Evangelie tegenover. Dweilen met deugden terwijl de kraan van het ongeloof wijd openstaat, biedt geen oplossing voor de problemen in de maatschappij.

Concluderend, bij het kiezen van een term die de lading van Kernideeën 2.0 het beste dekt, is SGP-jongeren uitgekomen bij ”Bijbels genormeerde politiek”. Dit neemt niet weg dat we het conservatisme beschouwen als een waardevolle filosofie. We waarderen dan ook het werk van onze voorgangers die hebben geprobeerd het christendom en conservatisme bij elkaar te brengen.

In de nieuwe versie van Kernideeën –die zeker niet is geschreven met als doel het (christelijk-)conservatisme een trap na te geven– kiezen wij echter voor een ander uitgangspunt. Juist om te laten zien hoeveel waarde politiek heeft die gebaseerd is op het eeuwenoude en traditierijke christelijke gedachtegoed. Ook in 2014.

De auteur is voorzitter van SGP-jongeren.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer