Donner: geen draagplicht maar toonplicht
Burgers worden niet verplicht altijd een identiteitsbewijs bij zich te dragen maar moeten zo’n bewijs wel tonen als de politie of toezichthouders hen daarom vragen. „Het niet bij je hebben van een identiteitsbewijs, is dus het risico van de betrokkene", zei minister Donner van Justitie maandag in de Tweede Kamer tijdens de behandeling van de uitgebreide identificatieplicht.
Het wetsvoorstel houdt in dat iedereen vanaf 14 jaar zich op straat en elders in de publieke ruimte moet kunnen legitimeren. Een publiekscampagne moet dat duidelijk maken voordat de maatregel in 2005 ingaat.
De kans dat mensen controle krijgen lijkt echter klein. De politie mag alleen de identiteit opvragen in het kader van een „redelijke" uitvoering van de taken: opsporing, hulpverlening en handhaving van de openbare orde. De politie mag dus niet zomaar mensen staande houden en controleren.
Het niet voldoen aan de draagplicht op zich is niet strafbaar. Volgens Donner is dat subtiele onderscheid bewust gemaakt, omdat het niet de bedoeling is dat de politie het dragen van een identiteitskaart op zich controleert. Dat zou iemand al verdacht maken als hij geen identiteitsbewijs bij zich heeft. In de dagelijkse praktijk hangt de toonplicht natuurlijk wel samen met het dragen, erkende Donner. De bewijslast ligt immers bij de burger.
De maatregel is alleen bedoeld om de politie meer middelen in handen te geven om de opgelegde taken te kunnen uitvoeren, verzekerde Donner de Kamer. Met name de linkse en klein–christelijke partijen hebben twijfels over het nut en de meerwaarde van de specifieke identificatieplicht, zoals Donner het noemt.
Het niet tonen van een paspoort, identiteitskaart of rijbewijs wordt strafbaar gesteld. Hierop komt een boete van maximaal 2250 euro te staan. Donner is niet van plan die boete te verlagen, zoals de PvdA en SP wilden, want in de praktijk zal die volgens hem toch vaak lager uitvallen.
Ook is de bewindsman niet van plan de minder draagkrachtigen tegemoet te komen in de kosten voor een identiteitspas. Gemeenten kunnen dit al via de draagkrachtregeling en bovendien kost zo’n pas nog geen 30 euro.
Donner wil ouderen boven de 70 niet uitsluiten van de identificatieplicht, zoals de SGP had voorgesteld, omdat dit zou neerkomen op leeftijdsdiscriminatie. Bovendien is niet gezegd dat ouderen geen strafbare feiten plegen.
De Kamer heeft de behandeling van de wet maandag niet afgemaakt. Dat gebeurt op een nader te bepalen tijdstip.
