In een klein aantal landen zoals Australië, Belize, Canada, Groot–Brittannië en Jamaica is Elizabeth II ook het officiële staatshoofd.

Twee landen van de Gemenebest zijn om politieke redenen niet welkom op de conferentie. Dat zijn Zimbabwe wegens verkiezingsfraude door president Robert Mugabe en Pakistan, dat wordt geregeerd door een militaire couppleger, generaal Pervez Musharraf.

Een vooraanstaand lid van de Zimbabwaanse regeringspartij ZANU, Didymus Mutasa, heeft vrijdag tegen de BBC gezegd dat zijn land overweegt het lidmaatschap helemaal op te geven. Het wil volgens hem liever lid zijn van „reële allianties".

De Gemenebest wordt vaak afgedaan als een tandeloze praatclub, maar de belangstelling voor het lidmaatschap is groot. Het brengt zeer uiteenlopende landen samen die in andere internationale verbanden door omvang, rangen en standen elkaar praktisch niet tegenkomen.

Bovendien is een belangrijk onderdeel van topconferenties van de Gemenebest het informele samenzijn, de ’retreat’ genaamd. Zo keuvelen bijvoorbeeld de leiders van het 10.000 inwoners tellende Nauru en het een miljard zielen tellende India met elkaar. De leider van het straatarme Zambia kan aanschuiven bij leiders van zeer rijke naties zoals bijvoorbeeld Brunei of Canada.

De Gemenebest is voortgekomen uit de Britse Gemenebest toen de Britse monarch nog staatshoofd was van de lidstaten of dominions. Eind jaren veertig is het een „vrije associatie" geworden van de voormalige onderdelen van het Britse Rijk.

Door het enthousiasme voor het lidmaatschap is deze club geleidelijk verder gegroeid met enkele landen die nauwelijks banden met het voormalige Britse Rijk hadden, maar waar wel Engels wordt gesproken.

Vervolgens dienden zich ook landen aan waar het Engels niet eens domineert. Het voorheen Portugese en nog steeds Portugeestalige Mozambique is bijvoorbeeld lid geworden omdat buurlanden lid zijn. Het voormalig Duitse en later Franse Kameroen is toegetreden omdat het kan bogen op een Engels sprekende minderheid in het noordwesten.