In Amersfoort werd donderdagavond het boek ”Durf te denken. Oriëntatie in geloof, wetenschap en cultuur” (uitg. Buijten & Schipperheijn, Amsterdam) gepresenteerd, een uitgave onder auspiciën van ForumC, een christelijke denktank op het gebied van geloof, wetenschap en samenleving.

”Durf te denken”, een combinatie van boek en cursus, biedt een introductie op het christelijk denken over grote vragen. De behoefte aan het boek c.q. de cursus ontstond op de reformatorische studentenvereniging CSFR, maar de blik was gericht op alle christenstudenten. Het boek is opgezet door de filosoof en bestuurskundige Robert van Putten, studentenpastor Maarten Vogelaar en CU-senator en hoogleraar christelijke filosofie Roel Kuiper, met medewerking van een groot aantal christelijke studenten en christelijke hoogleraren.

De conceptversie van het boek, die in 2012 uitkwam, is door 450 studenten aangeschaft en nog eens 250 studenten volgden de cursus. Een aantal christen-wetenschappers uit verschillende disciplines leverde commentaar op de teksten.

Er zijn de laatste jaren diverse boeken verschenen op het terrein van geloof en wetenschap, maar dat was vooral vanuit de bètahoek, zoals van Cees Dekker, zegt Maarten Vogelaar, studentenpastor in Amsterdam, desgevraagd. „De bijdragen waren vooral gericht op specifieke vraagstukken, zoals schepping en evolutie, waarop christenwetenschappers een antwoord zochten. Onze invalshoek is breder en gericht op het je bewust worden van het grotere plan van God dat we levensoriëntatie noemen. Het gaat om de brede thema’s van mens, cultuur en samenleving. We stellen de vraag wat christenstudenten nu precies hierover geloven, zodat zij vanuit dat grote kader naar de specifieke problemen in hun vakgebied kunnen kijken.”

Het boek richt zich vooral op studenten die in het eerste of tweede jaar van hun studie zijn. De inhoud is geput uit de breedte van de christelijke traditie, met name uit protestantse kring. De schrijvers bezochten in 2012 de conferentie ”Christianity and the Life of the Mind” in Oxford. De sprekers van deze conferentie, Alister McGrath, Benno van den Toren, Ard Louis en Elaine Storkey, gaven nieuwe input voor het project. De bij het boek horende cursus bestaat uit vragen en materiaal dat te downloaden is van de website www.durftedenken.org.

Wees mondig

De definitie die Kant gaf van verlichting, „het uittreden uit zelfopgelegde onmondigheid” impliceert dat mensen door religieus en politiek gezag onmondig worden gehouden. Kant wilde de religie door de rede vervangen. Het adagium van Kant is gemeengoed geworden in de wereld van wetenschap en cultuur, zo stellen de schrijvers. „Religie is naar het privédomein verbannen. In de wetenschap bestaan soms ronduit negatieve beelden van religie. Maar kloppen die beelden wel?”

Vergeten is volgens hen dat de wetenschap is opgekomen onder invloed van het christendom. „Christenwetenschappers stonden aan de wieg van belangrijke doorbraken. Inmiddels geldt de universiteit echter als een van de meest geseculariseerde plekken van onze cultuur. Als dit het resultaat is van Kants oproep, wordt het hoog tijd om er iets tegenover te zetten.”

Aan de hand van vragen die christenstudenten tegenkomen bespreken de auteurs christelijke ideeën over God, mens en wereld, over wetenschap, ethiek, samenleving en toekomst. Het boek begint met het centrale concept ”levensoriëntatie” en plaatst dat in de context van de moderne tijd. Daarna volgt een behandeling van de thematiek aan de hand van de figuren Augustinus, Anna Maria van Schurman, Francis Collins (de wereld als schepping), Blaise Pascal, Edith Schaeffer, Abraham Kuyper en Tom Wright (de problematiek van de toekomst).

Voorafgaand aan de beschrijving van deze historische ontwikkelingen zijn portretten opgenomen van de Amerikaanse christenfilosoof Nicholas Wolterstorff (1932), de Britse letterkundige en apologeet G. K. Chesterton (1874-1936) en de Indiase missionaris Stanley Jones (1884-1973). „Het geeft de mogelijkheid om te laten zien hoe individuele christenen de uitdaging van een christelijke visie op wetenschap en cultuur in hun vakgebied zijn aangegaan. In het algemeen kunnen we vanuit de christelijke traditie heel wat antwoorden vinden op problemen die in deze tijd spelen”, aldus Vogelaar.