De Syrische Nationale Coalitie, het belangrijkste Syrische oppositieverbond, heeft het vertrek van Assad altijd als belangrijkste eis gesteld voor vredesonderhandelingen. Wat haar betreft is er voor Assad in het toekomstige Syrië geen andere plek dan die op het beklaagdenbankje in de rechtszaal.

Secretaris-generaal van de Verenigde Naties Ban Ki-moon opende de Syriëtop woensdag en zei dat de deelnemers zich gesteld zien voor ‘formidabele’ uitdagingen. Hij riep regering en oppositie in Syrië op in goed vertrouwen met elkaar te onderhandelen.

„We weten dat het pad naar dit punt extreem moeilijk was. We hebben kostbare tijd verloren en vele, vele levens. Laat ik geen blad voor de mond nemen, de uitdagingen voor jullie en ons allen zijn formidabel. Maar jullie aanwezigheid hier biedt hoop”, aldus Ban.

De toon van de Syrische minister van Buitenlandse Zaken Walid al-Moallem was echter weinig hoopgevend. Hij stelde dat de Syrische oppositie bestaat uit verraders en agenten van Israël. „Buurlanden zetten Syrië in brand door wapens en strijders de grens over te sturen.”

Even daarvoor beschuldigde de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken John Kerry de Syrische regering ervan een vreedzame protestbeweging te hebben laten ontsporen in een internationale catastrofe. Kerry liet weten dat president Bashar Assad geen plaats heeft in een eventuele overgangsregering, waarvan de oprichting een van de belangrijkste doelstellingen van de top is.

Al-Moallem reageerde op Kerry met de woorden dat niemand buiten Syrië het recht heeft de Syrische president te verwijderen.

Timmermans

Ongeveer 40 landen zijn vertegenwoordigd op de conferentie. De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans is ook van de partij.

De conferentie is een initiatief van Rusland en de VS. Ze wilen samen met de Verenigde Naties het bloedvergieten in Syrië terugdringen of stoppen.

De Russische minister van Buitenlandse Zaken, Sergej Lavrov, zei bij de opening dat de bijeenkomst moet helpen de dramatische oorlog te stoppen en voorkomen dat de strijd over de grenzen heen ‘overloopt’. Hij zei dat de binnenlandse oppositie en Iran eigenlijk ook aanwezig zouden moeten zijn.

De delegatie van Syrië wordt geleid door minister van Buitenlandse Zaken Walid al-Mouallem. De oppositie wordt vertegenwoordigd door de Nationale Coalitie die wordt gesteund door Arabische Golfstaten en westerse mogendheden.

De conferentie moet vrijdag naar Genève verhuizen. De conferentie begint in Montreux omdat er in Genève nog te weinig hotelkamers beschikbaar zijn als gevolg van een beurs.

Geen haast

De Syrische president Assad lijkt ondanks de al jarenlange strijd geen haast te hebben om tot afspraken met de oppositie te komen. Die wordt door de ballingen van de Nationale Coalitie vertegenwoordigd en praktisch niet door strijders waar Assad tegen vecht.

Zijn minister van Buitenlandse Zaken, Walid al-Mouallem, zal naar verluidt woensdag in Montreux oproepen de strijd in zijn land tegen het terrorisme te steunen en zich bereid verklaren tot hulp aan belegerde plaatsen en mogelijk tot een staakt-het-vuren in Aleppo.