Aanleiding voor de brief zijn de uitspraken van dr. Eijk in deze krant. De aartsbisschop van Utrecht stelde donderdag dat de geloofswaarheden van het concilie van Trente (1545-1563) nog „onverkort” van kracht zijn, evenals de vervloekingen die deze kerkvergadering uitsprak over degenen die deze leerstukken verwerpen.

Dr. Plaisier schrijft in zijn brief dat kardinaal Eijk weliswaar duidelijk maakt dat de Rooms-Katholieke Kerk niet iemand persoonlijk wil vervloeken –dat is immers voorbehouden aan God– maar dit laat volgens hem „onverlet dat de theoretische vervloeking van protestanten naar uw inzicht nog steeds aan de orde is.”

De strijd tussen Rome en Reformatie is „hard tegen hard” gegaan, aldus dr. Plaisier. „Zo noemde de Heidelbergse Catechismus de eucharistie, die zij als „paapse mis” betitelde, een „vervloekte afgoderij”. Opvallend overigens dat hier de leer vervloekt wordt genoemd en niet de aanhangers van de leer. Hoe dit ook zijn, aan beide kanten zijn vervloekingen uitgesproken. Dit is de taal geweest waarin over de waarheid werd gesproken en gestreden. Met passie en overtuiging, in het besef dat het Gods waarheid was die op het spel stond.”

In het oecumenische verkeer vragen kerken elkaar niet om hun tradities te herroepen, stelt de scriba van de Protestantse Kerk. „Tegelijk komen we ook niet verder wanneer we alleen maar stellen dat deze nog onverkort gelden, inclusief de daarin opgenomen vervloekingen.”

Dr. Plaisier vraagt zich af de uitspraken van dr. Eijk passen in een tijd waarin er op het gebied van de oecumene veel is gebeurd. „Is dit niet een ontkenning van een oecumenische geschiedenis die we met elkaar hebben doorgemaakt? Blokkeert een dergelijk „onverkort” niet ook elk verder gesprek dat we bilateraal of in het verband van de Raad van Kerken met elkaar voeren over fundamentele geloofsthema’s?”

Dr. Plaisier vraagt kardinaal Eijk of hij van mening is dat fundamentele verschillen die er tussen de kerk van Rome en de protestanten zijn, ook nu nog veroordeeld moeten worden met termen als „vervloekt” en „de ban”. „Paulus liet de vervloeking slaan op het verkondigen van een ander evangelie, anders namelijk dan het evangelie van Jezus Christus, de gekruisigde. In verschillende dialogen tussen Rome en Reformatie is uitgesproken dat we elkaar in het geloof aan dit evangelie herkennen en erkennen.”

Er bestaan echter nog wel „fundamentele verschillen” tussen rooms-katholieken en protestanten, aldus dr. Plaisier, met name als het gaat om de leer over de kerk (ecclesiologie). Het is echter de vraag of die verschillen „onverkort in de taal van de vervloeking” benoemd moeten worden.