Top tien archeologische ontdekkingen van 2013
Wat zijn de tien belangrijkste archeologische ontdekkingen van 2013 in relatie met de Bijbel? Het Amerikaanse evangelicale tijdschrift Christianity Today zocht het uit.
Het is lastig te definiëren wat „belangrijk” is, geeft Christianity Today toe. „De lijst is subjectief en gebaseerd op nieuwsverslagen en niet op diepgravende wetenschappelijke publicaties. Bovendien is het slechts het topje van de ijsberg van wat er vorig jaar is gevonden. Het is goed mogelijk dat deze lijst er over tien jaar heel anders uitziet.
De Amerikaanse prof. dr. Barry J. Beitzel zei eerder in deze krant dat de ontdekking van enkele honderden kleine vindplaatsen uit de vroege ijzertijd, de tijd van David en Salomo, weleens voor de grootste doorbraak zouden kunnen zorgen in de Bijbelse archeologie. Maar dat wordt pas duidelijk bij combinatie van alle gegevens. Dat vraagt nog veel onderzoek.
Christianity Today komt tot de volgende lijst.
1. Egyptische mestkever
Deze 8 tot 10 centimeter lange amulet, gemaakt in de vorm van een mestkever, dateert uit 1550-1450 voor Christus. De amulet werd ontdekt in de overblijfselen van een kasteel bij Khirbet el-Maqatir, bijna 15 kilometer ten noorden van Jeruzalem. De ontdekking versterkt de vermoedens van archeologen dat deze plaats de locatie is van Ai, de stad die door de Israëlieten is verwoest (Jozua 8). De mestkever werd in de Egyptische mythologie als een heilig dier beschouwd. De Egyptenaren dachten dat de kevers spontaan uit mestballen ontstonden, omdat men toen nog niet wist dat de kever eieren legt in de mest en dat de larve in de mestbal verpopt en uitkomt.
2. De wijnpers van Jizreël
Oude wijnpersen worden overal in Israël gevonden. Deze wijnpers is een van de grootste en bevindt zich dicht bij een van de bekendste wijngaarden uit de Bijbel, die van Naboth (1 Koningen 21). Door de opgraving zullen archeologen meer te weten komen over de geschiedenis van Jizreël, de stad die Achab en Izebel verkozen boven Samaria.
3. Wijnkelder van Tel Kabri
Archeologen vonden veertig wijnkruiken in een voorraadkamer van een ruïne van een paleis zo’n 10 kilometer van Akko. In de kruiken kon ruim 1890 liter wijn, ongeveer 3000 flessen. Het is Israëls oudste en grootste wijnkelder. Het Kanaänitische paleis, gebouwd in ongeveer 1700 voor Christus, was al bekend vanwege de zeldzame muur- en vloerfresco’s die archeologen ontdekten.
4. Gebouwen bij Khirbet Qeiyafa
De opgravingen van enkele koninklijke gebouwen en een voorraadkamer bevestigen het beeld van archeologen dat Khirbet Qeiyafa een zwaar versterkte stad was uit de tijd van koning David. De stad ziet uit op de vallei Elah, waar David zijn beroemde veldslag met Goliath heeft gevochten. Khirbet Qeiyafa is vermoedelijk gebouwd om Jeruzalem en de Judese hooglanden te beschermen tegen de Filistijnen uit de laaglanden.
5. De sfinx van Hazor
Op de voorpoten van een sfinx die afgelopen zomer bij Tel Hazor werd gevonden, bevindt zich een inscriptie met de naam Menkaure. Menkaure was de farao die de derde en kleinste van de grote piramides op het Gizehplateau heeft gebouwd, zo’n 1000 jaar voor de uittocht van de Israëlieten uit Egypte. Het is de enige sfinx die is buiten Egypte gevonden.
6. Gouden medaillon Tempelberg
Archeologen vonden een gouden medaillon, 4 centimeter in diameter met de afbeelding van een menora, in ruïnes uit de Byzantijnse periode op slechts 50 meter van de zuidelijke muur van de Tempelberg. Ook ontdekten ze 36 gouden munten en gouden en zilveren sieraden. De vondst dateert uit de zevende eeuw na Christus. Hij geeft nieuw inzicht in het tijdperk waarin de Perzen de macht over Jeruzalem overnamen van de Romeinen.
7. Romeinse legioenbasis Galilea
Archeologen gebruikten hogeresolutiesatellietbeelden en een grondradar om het hoofdkwartier van het zesde Romeinse legioen (120-300 na Christus) te lokaliseren. De legioenbasis ligt tussen Tel Megiddo, een van de belangrijkste plaatsen op het gebied van Bijbelse archeologie, en de eerder ontdekte resten van een van de vroegst bekende christelijke gebedshuizen. Er zijn plannen om het gebied te ontwikkelen tot een belangrijke toeristische trekpleister.
8. Priesterlijk herenhuis op Sion
Net buiten de muren van de Oude Stad van Jeruzalem, in de buurt van de Sionspoort, ontdekten archeologen een herenhuis uit de tijd van Christus. Dit ongebruikelijk goed bewaard gebleven huis levert nieuwe informatie op over het leven in de eerste eeuw. Het huis, dat waarschijnlijk werd bewoond door de familie van een tempelpriester, bevat zelfs een badkamer.
9. Extra verwoestingslaag Gezer
Tijdens het verwijderen van een muur uit de tiende eeuw voor Christus, de ijzertijd, om bij een muur uit de late bronstijd te komen, stuitten graafmachines in Gezer op een onbekende laag puin uit de periode tussen deze twee tijdperken. In Jozua 10 worden de twee Kanaänitische steden Lachis en Gezer genoemd. Gezer is verschillende keren verwoest geweest en weer opgebouwd. De opgravingen geven inzicht in de tijd van Jozua toen Israël het land Kanaän veroverde.
10. Piramide in Meer van Galilea
De vondst van een kegelvormige stapel stenen onder het Meer van Galilea leidde tot veel vragen bij archeologen. Waarom de stapel stenen onder water ligt is tot nu toe een mysterie. Vermoedelijk dateert de ‘piramide’ uit 2000 voor Christus en hoort hij bij een nabijgelegen opgraving die Khirbet Kerak heet.
Onderwaterarcheologen hopen dit jaar de stenen te bestuderen om te zien of ze kunnen ontdekken waarom ze zich in het meer bevinden.