Woensdag werd bekend dat er in de top van het kabinet een akkoord in de maak is over vermindering van de gaswinning in Groningen. Ook zal er geld worden vrijgemaakt voor compensatie in het gebied dat veelvuldig door aard­bevingen –in 2013 gemiddeld twee keer week– wordt getroffen.

Over de omvang van de productieverlaging en het bedrag dat wordt vrijgespeeld voor compensatie wordt nog onderhandeld. Mogelijk komt hierover morgen, na de wekelijkse ministerraad, meer duidelijkheid, maar volgens minister Kamp (Economische Zaken) kan een besluit ook nog twee weken op zich laten wachten.

Omdat het kabinet van VVD en PvdA geen meerderheid heeft in de Eerste Kamer moeten naast de regeringspartijen mogelijk ook oppositiepartijen D66, ChristenUnie en SGP zich achter een akkoord scharen, omdat dit gevolgen heeft voor de begroting.

Helder is al wel dat het om aanzienlijke bedragen gaat. De staat krijgt nu elk jaar ongeveer 12 miljard euro uit de gaswinning. Sinds 1960 is er al voor ruim 200 miljard euro uit de grond gepompt in Groningen en Drenthe. Vorig jaar stelde minister Kamp dat een productieverlaging van 20 procent een tegenvaller van 2 miljard euro voor het kabinet betekent.

Met het besluit, twee maanden voor de gemeenteraadsverkiezingen, reageert het kabinet op de toenemende onvrede die er in Groningen en omgeving is ontstaan over de boringen, die in veel panden grote schade hebben veroorzaakt. Door de gaswinning zakt de bodem in, waardoor er aardbevingen ontstaan en huizen, kerken en winkels beschadigd raken. Een groot deel van de oppositie in de Tweede Kamer was daarom al voor vermindering van de gaswinning.

PvdA-leider Samsom was woensdag in Groningen, een belangrijke gebied voor zijn partij, om alvast een tip van de sluier van het naderende akkoord op te lichten. In Middelstum stelde hij het probleem van de Groningers ook als zijn probleem te zien. De PvdA-leider vindt dat er decennialang in het noorden moet worden geïnvesteerd om het gebied, waar veel werkloosheid is, weer perspectief te geven. Ook wil hij dat er een fonds komt om schade te compenseren. Volgens D66 is er zeker 1 miljard euro nodig om alle schade aan huizen volledig te vergoeden.

Halverwege de bijeenkomst verlieten enkele actievoerders van de beweging Schokkend Groningen boos de zaal omdat zij vrezen dat Samsom „mooie praatjes houdt, maar ze toch niet waarmaakt.” Een van de actiegroepen, de Groninger Bodem Beweging, is wel blij dat er compensatie komt voor het gebied, maar eist dat de gaswinning, conform een advies van het Staatstoezicht op de Mijnen, met 40 procent wordt teruggeschroefd. „Voor minder gaan we niet. Dan zetten we onze acties onverminderd voort.”