Koperkwintet Hidi Brass blaast voor een Afrikaanse kliniek
Ze zijn broers, (achter)neven of vrienden van elkaar en vormen samen een koperkwintet dat luistert naar de naam Hidi Brass. „Vanaf het eerste moment dat we met elkaar in contact kwamen, klikte het. Of we elkaar al heel lang kenden.”
De aanleiding voor hun eerste ontmoeting was minder plezierig, zegt trompettist Gooswijn Visscher uit Genemuiden. Hij doelt op de gebeurtenis in 2007, toen zoon Evert van de familie Van de Haar, die zich in Ethiopië had gevestigd, daar verongelukte. Hij werd in Ede begraven, de bakermat van de familie Van de Haar. In 2008, een jaar na die begrafenis, ontmoetten de vijf muzikanten die nu een koperkwintet vormen, elkaar.
Jan en Jacomijn van de Haar hadden zich in 2007 vanuit het Friese Driesum in Ethiopië gevestigd. Eerst in het 50 kilometer ten zuiden van de Ethiopische hoofdstad Addis Abeba gelegen stadje Debre Zeit (Olijfberg). In 2009 verhuisden ze naar het nabijgelegen plaatsje Hidi. Daar bouwden ze een pootaardappelbedrijf op, dat intussen zo’n 320 werknemers telt.
Toen Tineke van de Haar, een zus van Jan, in 2008 op bezoek ging bij de familie, ontdekte ze dat in de wijde omtrek van Debre Zeit en Hidi de bewoners volwaardige medische zorg ontberen. Als verpleegkundige en verloskundige wilde Tineke daar wat aan te doen. Samen met Jacomijn, de vrouw van Jan, die eveneens verpleegkundige is, zette ze in Hidi een kleine, regionale polikliniek op. De bewoners in de omgeving krijgen nu verloskundige zorg, voorlichting over hygiëne en schoon drinkwater. Ze horen sindsdien misschien wel voor het eerst in hun leven van de God uit de Bijbel.
Dirigent
De leden van de Genemuider familie Visscher zijn kennissen van de Van de Haars. Jan is bastrombonist, Hans staat te boek als dirigent, organist en pianist. „Tot 2012 was hij dirigent. Ooit werd hij voor ons kwintet gezet toen een stuk ons te moeilijk werd. Een kwintet hoort zonder dirigent te spelen, dus tegenwoordig is hij onze muzikale leider, pianist en organist. ”Nun danket alle Gott” van Karg-Elert is een stuk dat we met Hans achter het orgel gedaan hebben”, zegt Gooswijn.
Samen met Jan van ’t Land kwam hij op het idee een koperkwintet op te richten. „Volgens het thuisfront zou dat nooit wat worden”, aldus Gooswijn. „Maar daar kwamen ze op terug nadat we in Ede ons eerste concert hadden gegeven.”
Jacco Karens, een vriend van Jan van ’t Land, speelt trombone. Trompettist Bart Koers is weer een achterneef van de Visschers. Zo vormen de vijf blazers een koperkwintet.
Al snel kwamen ze bijeen om elkaars nieren te proeven. Dat klikte meteen. Omdat ze bekend waren met de kliniek Hidi van de familie Van de Haar, kwamen de blazers op het idee hun gezelschap Hidi Brass te noemen. Ze wilden wat doen voor de kliniek Hidi en deze financieel steunen.
Samenstelling
Een koperkwintet is geen alledaagse verschijning in de Nederlandse muziekwereld. Zeker niet in de reformatorische achterban. De gebruikelijke samenstelling van een koperkwintet bestaat uit twee trompetten of cornetten, een hoorn en een tuba. Die samenstelling kan echter variëren. Trompettisten dubbelen vaak. De hoorn wordt soms verwisseld voor een tweede trombone en een tenortuba (eufonium), soms voor de trombonepartij.
Hidi Brass bevat alle ingrediënten van een koperkwintet. Gooswijn Visscher (21), student civiele techniek en werkzaam in het bedrijf waar zijn vader directeur is, speelt al tien jaar. Hij kreeg les van verschillende muziekdocenten, behaalde verschillende diploma’s en deed ervaring op in een fanfare, symfonie-ensemble en een militair muziekkorps. „In de fanfare speelde ik bugel. Dat instrument is qua klank warmer en ronder dan een trompet. Maar in een koperkwintet is de leidende partij de trompet. Ik heb dus maar een trompet aangeschaft.”
Het kwintet had nog een trompet nodig. Die vonden ze in Bart Koers (20), student verpleegkunde aan het Hoornbeeck College in Kampen. Bart heeft bij verschillende orkesten en bands ervaring opgedaan. In het verleden heeft hij ervoor gezorgd dat de broers Visscher een instrument zijn gaan bespelen.
Dubbelventiel
Jan van ’t Land (22) speelt al ruim acht jaar trombone. Hij deed ervaring op in een schoolorkest, een symfonieorkest en een militair muziekkorps. Jan studeert culturele antropologie en ontwikkelingssociologie aan de VU te Amsterdam. Onlangs is hij overgestapt op een bastrombone. „Met het dubbelventiel kun je lager dan met een gewone trombone. Je kunt ook een vollere lage klank maken. De bas is het hart of de grond van een koperkwintet.”
Waarom bespeelt Jan Steven Visscher een eufonium? „In de fanfare speelde ik trompet. Ze vonden dat ik te veel lucht had. Ik zou de buisjes eruitblazen. Daarop ben ik maar verdergegaan met het eufonium. Dat is een tenorinstrument en fungeert als een mooie solostem. Wel moet ik de originele hoornpartij noot voor noot omzetten van f naar bes.” Jan Steven studeert luchtvaart- en ruimtetechniek aan de TU Delft.
Eerste trombonist Jacco Karens (22) is deze avond niet op de oefenavond in Genemuiden. Hij heeft al tien jaar les aan de muziekscholen in Ede en Leiden. De student rechtsgeleerdheid aan de Universiteit Leiden heeft ervaring opgedaan in harmonie, fanfare en symfonieorkest.
Repertoire
De vijf amateurblazers spelen graag klassieken en bewerkingen van geestelijke liederen en psalmen. Voor de klassieken putten ze uit het Book of Favorite Quintets van The Canadian Brass. Volgens Jan is er niets zo mooi als een koraal dat gespeeld wordt door een koperkwintet.
Psalmen en geestelijke liederen arrangeert Hans van ‘t Land. Inderdaad klinkt Psalm 80 ontroerend mooi. Van de klassieken hebben ze ook heel wat op hun repertoirelijst. Daaronder van Händel het Halleluja, het Largo en de Andante; de Canon in d van Pachelbel; van Bizet de Toreador Song; de Trumpet Voluntary van Clark en Praise to the Lord van Tiefenbach. Dit jaar staat het oratorium Schepping van Johan Bredewout op het programma.
Eén grote kliek
„Als een hechte vriendenclub hebben we veel plezier met elkaar”, zegt Gooswijn Visscher. „Gekscherend spreken we van één grote kliek. We zijn geen professionals, maar we streven wel naar niveau. Wat we ten gehore willen brengen, moet goed klinken. Als we zelf niet meer van de muziek zouden genieten, stoppen we ermee. Dat stadium hebben we nog niet bereikt. We streven ernaar één keer in de veertien dagen een avond te oefenen, waarbij we nieuwe muziek instuderen. Dat doen we in Ede of Genemuiden. Als we een beetje vroeg zijn eten we eerst met elkaar.”
Wat Hidi Brass doet, is niet voor commerciële doeleinden, aldus de trompettist. „Een poosje nadat we begonnen waren, hebben de uitvoeringen even stil gelegen. Maar we hebben het snel weer opgepakt. In 2012 hebben we zelfs elf concerten gegeven en vorig jaar acht. Als we gevraagd worden, kijken we of het voor ons mogelijk is. Er is wel wat afstemming voor nodig. We krijgen veel positieve reacties. Elk concert levert wel weer een nieuwe vraag op.”
Om professioneel over te komen hebben de blazers in 2011 alle vijf eenzelfde pak aangeschaft, aldus Visscher. „Daarvoor werden we gesponsord door de familiekring en door een aantal bedrijven. Sponsors maakten het ook mogelijk dat er een loge kon worden gemaakt en een website gebouwd.”
Meer informatie: www.kliniekhidi.nl en www.hidibrass.nl