Esther Voet (CIDI): Nederland is minder populair in Israël
DEN HAAG. „Pure symboolpolitiek.” Zo noemt directeur Esther Voet van het Centrum Informatie en Documentatie Israel (CIDI) het besluit van verschillende Nederlandse bedrijven om niet meer samen te werken met Israëlische organisaties die ook in Palestijns gebied belangen hebben. „Het begint bij de Israëliërs door te dringen dat die oude vriend van vroeger rare sprongen maakt.”
Ontwikkelt het Nederlandse beleid zich in de richting van een boycot, zoals SGP’er Van der Staaij stelt?
„Helemaal. Als je de grenzen van dit zogeheten ontmoedigingsbeleid oprekt en de uiterste consequentie trekt, hou je maar heel weinig Israëlische bedrijven over om zaken mee te doen. Verreweg de meeste Israëlische bedrijven hebben wel een lijntje lopen naar de Westelijke Jordaanoever.”
Als er werkelijk een boycot is, wie initieert die dan?
„Het is duidelijk dat anti-Israëlgroepen likkebaarden over wat er nu gebeurt. En het is ook duidelijk dat zij bedrijven bang weten te maken door te dreigen met negatieve publiciteit. Er wordt vaak gezegd dat de Joodse lobbyclubs veel invloed hebben, maar laat ik dit zeggen: lobbyclubs uit puissant rijke Arabische landen doen in invloed echt niet voor ons onder.”
De regering zegt dat het huidige beleid al jaren onveranderd is.
„Daarom vraag ik me ook af waar Buitenlandse Zaken mee bezig is. Als dit staand beleid is, waarom zwalkt het dan zo? Minister Timmermans zei tegen Vitens dat hij geen bezwaar had tegen hun connecties met Mekorot, maar diezelfde minister stond er wel achter dat Royal Haskoning zich vorig jaar terugtrok uit een project op de Westoever.” Wat moet Timmermans doen?
„Hij moet zich duidelijk uitspreken. Laat er maar een debat komen in de Kamer, laat hij de gang van zaken maar uitleggen. Maar het moet niet zo zijn dat er met twee maten gemeten wordt. Ik wil hom of kuit.”
Hebben bedrijven als PGGM ergens een punt?
„Van het project waar Haskoning in zat, zouden ook Palestijnen profijt hebben. De Kidronvallei is een open riool en er zijn risico’s voor de volksgezondheid. Ook wat Mekorot doet, komt iedereen ten goede. Wat dat betreft is er in principe geen verschil. En PGGM? Inderdaad, in sommige nederzettingen heb je vestigingen van de banken waar PGGM geen zaken meer mee wil doen, maar ook deze banken worden mede gebruikt door Palestijnen.”
Dus het is vooral Israël pesten?
„Ik zie het als pure symboolpolitiek. Daarnaast is het ook buitengewoon selectief beleid. Kijk naar wat China in Tibet doet, of naar Nagorno-Karabach, nota bene binnen onze eigen Europese grenzen. Voor welk ander land geldt dit soort ontmoedigingsbeleid? Er wordt opnieuw met een vergrootglas naar Israël gekeken. Om een christelijke uitdrukking te gebruiken: je kunt wel naar de splinter wijzen, maar zie je ook de balk in eigen oog?”
Welke reacties uit Israël hoort u?
„Ik ben deze week teruggekomen uit Israël en ik kan zeggen: de Nederlandse ambassadeur wordt echt niet voor niets ontboden. Israël staat op zijn achterste benen. Ik merk in Israël dat Nederland minder populair is dan voorheen. Het begint bij de Israëliërs door te dringen dat die oude vriend van vroeger rare sprongen maakt. En ze begrijpen het gewoon niet meer. Aan de ene kant komt er wel een gigantische handelsdelegatie met Rutte, Timmermans en Ploumen naar Israël, maar aan de andere kant gebeurt dit.”
Tegelijk was de verontwaardiging in Nederland groot toen een Joodse speler van voetbalclub Vitesse de toegang werd geweigerd tot de Verenigde Arabische Emiraten. Die kant is er blijkbaar ook.
„Ik was positief verrast over de collectieve verontwaardiging hierover. Het leek wel of de ogen in de samenleving collectief werden geopend voor wat hier aan de hand is. Ik moet er wel bij zeggen dat deze voetballer geen uitzondering is. Dit is de dagelijkse realiteit. Hopelijk groeit er een tegenbeweging van mensen die helder zien dat het in dit geval en in de eerdergenoemde gevallen allemaal om hetzelfde gaat: het maken van een uitzondering als het Israël betreft.”