Analyse: Is consumptie van asbestvezels gevaarlijk?
APELDOORN. Hoe gevaarlijk is het eten van brood waarin asbestvezels zitten? Die vraag lijkt niet onbelangrijk nu deze week bekend werd dat in enkele vestigingen van bakkerijbedrijf Bakkersland ovens staan waarin asbest is verwerkt dat in en op het brood terecht kan komen.
Dat is ook al enkele keren gebeurd, meldde het tv-programma Zembla donderdagavond. Op de momenten dat het werd ontdekt, zijn die partijen uit de handel gehaald. Maar het zou zomaar kunnen dat er astbest in brood terecht is gekomen dat wel de schappen van de supermarkten heeft bereikt.
Duidelijk is dat inademing van asbestvezels gevaarlijk is omdat het vele jaren later kan leiden tot de dodelijke ziekte longvlieskanker (mesothelioom). Waarbij moet worden bedacht dat asbestvezeltjes in lage concentraties overal in de buitenlucht voorkomen en dat iedereen er dus in zeer beperkte mate mee te maken heeft.
Waar het om gaat is vooral beroepsmatige blootstelling aan hogere concentraties. Een cirkelzaag zetten in een dak met golfplaten van asbestcement, iets dat bouwvakkers vroeger zonder aarzeling deden, moet dan ook ten zeerste worden ontraden.
Ook een voormalige werknemer van Bakkersland kreeg te maken met asbestblootstelling. Deze man controleerde dagelijks vele malen via kleine luikjes het bakproces, zo meldde dagblad Trouw vrijdag. Rond de openingen achter de luikjes is asbestkoord bevestigd ter isolatie, een systeem dat vroeger ook vaak werd toegepast in (kolen)kachels.
Door overdruk in de hete ovens kwamen er asbestvezels vrij in de lucht. De man stond daar jarenlang met zijn neus bovenop en de gevolgen bleven niet uit. Hij kreeg klachten en bij medisch onderzoek werd longvlieskanker vastgesteld.
De vraag is wat de gevolgen kunnen zijn voor de klant. Het zou immers zomaar kunnen dat bij het openen van een zak met brood asbestvezeltjes worden ingeademd. Dat lijkt op z’n minst niet bevorderlijk voor de gezondheid.
De vezels kunnen ook na consumptie in de darm belanden. Of dat risico’s meebrengt, is nooit onderzocht of aangetoond. Wat niet wil zeggen dat het dus ongevaarlijk is, zo stelde longarts Joachim Aerts vrijdag in deze krant.
Feit is wel dat 6 procent van de gevallen van mesothelioom geen longvlies-, maar buikvlieskanker betreft. Of die vezels in het buikvlies daar via de voeding terecht zijn gekomen, is echter onduidelijk. De vezels zijn zo klein dat ze zich via het longvlies ook naar andere organen kunnen verplaatsen, aldus medici. Zelfs in hersenweefsel zijn asbestvezels teruggevonden.
Bovendien, ook leidingwater bevat in geringe mate asbestvezels vanwege de asbestcementbuizen waar het water op weg naar de kraan doorheen stroomt.
Maar hoe dan ook: in en op brood horen geen asbestvezels. En dus ook niet in bakkersovens, al was het alleen al ter bescherming van de werknemers in de bakkerijen.
Het is vreemd dat bepaalde ovens van het bakkerijbedrijf Bakkersland anno 2014 nog steeds asbest bevatten. Zo’n drie jaar geleden heeft de Gezondheidsraad in een advies de normen voor blootstelling aan asbestvezels flink aangescherpt. Maar met die aanbeveling is in de praktijk kennelijk weinig gedaan.
Er zijn tegenwoordig goede alternatieven, dus het is geen probleem om asbest in ovens te vervangen. Nu alleen de wil en het geld nog om die investering snel te realiseren.