De opstelling van de raad zou het gevolg zijn van een intensieve lobby van de Amerikaanse bewindvoerder, Paul Bremer. Een van de raadsleden zegt in de krant „dat er nu een uiterst gespannen situatie” aan het ontstaan is. „We bevinden ons op een weg die kan leiden tot een zeer grote confrontatie”, stelt hij.

De kwestie draait om het scenario dat de Amerikanen voor ogen hebben om de macht in Irak rap over te dragen. Washington wil stamoudsten en andere invloedrijke lokale Irakezen per provincie een Nationale Assemblee laten kiezen die op zijn beurt weer een nieuwe overgangsregering zal aanstellen. Al-Sistani voelt daar niks voor. Hij eist dat alle Irakezen een stem moeten kunnen uitbrengen voor de assemblee en voor gemeentebesturen.

De steun van al-Sistani is voor de Amerikanen van cruciaal belang. Voor veel Irakezen gelden de opvattingen van de geestelijk leider als wet. De situatie kan uitmonden in een officiële verwerping van een nieuwe overgangsregering door de sjiieten in Irak. Daarmee zou de toch al smalle machtsbasis van de Amerikanen in Irak nog verder afbrokkelen. Ongeveer 60 procent van de Iraakse bevolking is sjiiet. Zij werden tijdens het regime van de soennietische president Saddam Hussein en zijn kliek onderdrukt.

De VS zien het houden van verkiezingen evenwel niet zitten. De organisatie ervan zal te veel tijd vergen, zeker al omdat er geen betrouwbare kiesregisters in het land zijn. President Bush wil bovendien voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen van eind volgend jaar de bezetting van Irak formeel hebben beëindigd. Een volledige stembusgang kan zijn campagne-agenda dan ook flink in de war schoppen.

De Amerikaanse strijdkrachten in Irak ontkenden dinsdagmiddag dat de nummer twee van het verdreven Iraakse regime, Izzat Ibrahim al-Duri, de plaatsvervanger van de voormalige president Saddam Hussein, gevangen is genomen tijdens een grote zoekactie met 1200 militairen in de omgeving van de Noord-Iraakse plaats Kirkuk. Er werden wel 27 anderen gearresteerd wegens vermeende betrokkenheid bij het gewapende verzet tegen de bezettingsmacht. Onder de arrestanten is volgens Iraakse bronnen de voormalige privé-secretaris van al-Duri.

Eerder op de dag deden geruchten de ronde als zou Al-Duri bij de actie zijn gevangengenomen of gedood. De Verenigde Staten hebben een prijs van 10 miljoen dollar op het hoofd van leukemiepatiënt al-Duri gezet. Hij is volgens de Amerikanen het brein achter de reeks aanslagen tegen de coalitietroepen in Irak.

Zeven Spaanse slachtoffers van een dergelijke aanslag werden dinsdag in hun vaderland begraven. De afgelopen zaterdag overleden leden van de Spaanse inlichtingendienst kregen een staatsbegrafenis. Premier Aznar maakte tijdens de plechtigheden nog eens duidelijk dat Madrid zich niet zal terugtrekken uit Irak. De Spaanse oppositiepartijen eisen evenwel dat de premier zijn pro-Amerikaanse koers verlaat.