De opschudding is extra groot, omdat premier Balkenende vlak na prinsjesdag in de Tweede Kamer beloofde dat niemand meer dan 1 procent hoefde in te leveren. Maar volgens Balkenende is er niets nieuws onder de zon.

Hij had het destijds over het gemiddelde van alle huishoudens en daar is weinig aan veranderd. Wel kunnen er uitschieters in koopkracht naar beneden en naar boven zijn, afhankelijk van persoonlijke omstandigheden. Maar daar is voor gewaarschuwd, liet Balkenende dinsdag in antwoord op vragen van PvdA-leider Bos weten.

De Tweede Kamer hoopt deze week een eind te maken aan de al maandenlang slepende worsteling over de inkomens van chronisch zieken en gehandicapten. Volgens CDA-Kamerlid Verburg kan „niemand er meer een touw aan vastknopen. We hebben het veel te ingewikkeld gemaakt”.

Dat komt niet in de laatste plaats door de Tweede Kamer zelf. Die kwam er vorige week achter dat de door haar afgedwongen extraatjes tijdens de behandeling van het Belastingplan 2004 niet goed uitpakken. Alle partijen hebben er nu spijt van dat de fiscale compensatie voor thuiszorg toen is geschrapt en dus slaan ze nu op grote schaal aan het ’repareren’.

Chronisch zieken en gehandicapten worden getroffen door „alle plagen van Egypte”, legt Kamerlid Bakker van D66 uit. Het gaat niet alleen om bezuinigingen in de zorg (verkleining van het ziekenfondspakket, verhoging van eigen bijdragen voor bijvoorbeeld thuiszorg), maar ook het verlagen van de huursubsidie, duurdere kinderopvang en minder geld voor de bijzondere bijstand.

De groep chronisch zieken en gehandicapten bestaat volgens het ministerie van Sociale Zaken uit een miljoen mensen, maar onduidelijk is hoeveel mensen in deze groep de touwtjes straks niet meer aan elkaar kunnen knopen. De PvdA houdt het op 200.000. De oplossingen van de coalitiepartijen en de oppositiepartijen tonen overeenkomsten, maar PvdA, GroenLinks en de ChristenUnie trekken er veel meer geld vooruit.

CDA, VVD en D66 willen 50 miljoen euro ter beschikking stellen voor bijzondere bijstand. Gemeenten kunnen dat onder meer gebruiken om voor mensen met een laag inkomen een collectieve ziektekostenverzekering af te sluiten.

Ook willen de coalitiepartijen de Belastingwet 2004 openbreken om ook de thuiszorg en de zelfzorgmedicijnen als pijnstillers aftrekbaar te maken. Daarnaast willen zij kijken of de eigen bijdrage voor de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) omlaag kan voor de zwaarst getroffenen.

De PvdA gaat verder dan de coalitiepartijen. Zij wil 150 miljoen euro extra uittrekken voor bijzondere bijstand. Daarnaast wil de PvdA net als de coalitiepartijen de Belastingwet openbreken om de getroffen chronisch zieken en gehandicapten een toeslag van 250 euro te geven. Om dit te betalen wil de partij de AWBZ-premies voor mensen met hoge inkomens verhogen.

Overigens voelt staatssecretaris Wijn van Financiën er niets voor om de vorige maand aangenomen Belastingwet 2004 open te breken, zo liet hij vorige week al weten. De CDA-bewindsman zei destijds al dat lang niet iedereen zou profiteren van de zeer gerichte fiscale comensatie die de Tweede Kamer bedong. Desondanks nam de Tweede Kamer de wet toen aan.

Minister Hoogervorst van Volksgezondheid verwacht „een stevige discussie” met de Kamer. Zijn collega De Geus wijst erop dat er ook binnen een groep altijd verschillen in koopkracht zullen zijn, maar staat wel open voor compensatie van de bezuinigingen.