De commissie deed de afgelopen tijd onderzoek naar vermeende criminele contacten van het bureau van de president. In het rapport is nu vast komen te staan dat een aantal van Paksas’ topadviseurs banden onderhield met de Russische maffia. Daarmee hebben ze de wet overtreden. Vier adviseurs hebben twee weken geleden al ontslag genomen.

In het rapport wordt ook zware kritiek geleverd op de „exclusieve” relatie tussen Paksas en zijn belangrijkste financier, Jurijus Borisovas. Deze omstreden Russische zakenman zou banden hebben met criminele organisaties en zou zich schuldig maken aan de illegale verkoop van wapens.

De parlementaire commissie publiceerde eerder drie documenten die waren aangetroffen bij een huiszoeking in het kantoor van Borisovas. Onder meer over een vermeend plan om de politieke situatie in Litouwen te destabiliseren en premier Algirdas Brazauskas te chanteren. Ook de Russische geheime dienst zou in dit spel een schimmige rol spelen.

Het constitutionele hof in Litouwen doet momenteel onderzoek naar het besluit van Paksas om Borisovas het Litouws staatsburgerschap te verlenen. Ook daarmee is mogelijk de wet overtreden. Paksas moet deze week verantwoording afleggen voor het hof.

De onderzoekscommissie is in haar rapport tot de conclusie gekomen dat criminele groepen nog altijd hun invloed op de president en zijn medewerkers proberen uit te breiden. „Gezien de status en de verantwoordelijkheden die de president heeft, is zijn kwetsbare positie een gevaar voor de staatsveiligheid.”

De politieke crisis in Litouwen begon eind oktober toen media delen van een rapport van de binnenlandse veiligheidsdienst publiceerden waarin de aantijgingen over criminele activiteiten stonden. Het schandaal richtte de internationale schijnwerpers op de Baltische staat, die over een halfjaar toetreedt tot de Europese Unie en de NAVO.

De kwestie ligt extra gevoelig omdat het juist de Russische maffia en mogelijk ook de Russische geheime dienst zijn die hun invloed in de Baltische staat proberen te vergroten. Litouwen werd in 1991 onafhankelijk van de voormalige Sovjet-Unie en verkeert tot op de dag van vandaag op gespannen voet met de oosterbuur.

In een eerste reactie op het onderzoeksrapport heeft Paksas maandag laten weten dat hij „zeker niet zal aftreden.” De voormalige stuntpiloot gaf aan dat hij tot het bittere einde zal doorvechten. Premier Brazauskas, die bij de presidentsverkiezingen in januari onverwachts door Paksas werd verslagen, heeft zijn tegenstrever maandag dringend geadviseerd op te stappen.

Overigens bleek uit een opiniepeiling enkele weken geleden dat Paksas nog steeds veel steun onder de Litouwse bevolking geniet. Meer dan de helft van de ondervraagden gaf toen aan dat Paksas niet hoeft af te treden.

President Paksas leidt pas sinds begin dit jaar de Baltische staat. Hij voerde campagne onder het motto: Kies Voor Verandering. In een helikopter vloog hij zichzelf van de ene naar de andere bijeenkomst. Om stemmen te winnen, raasde hij in een klein vliegtuig onder een brug door. In de jaren tachtig zat Paksas, die ook een fanatiek motorrijder is, zes jaar in het nationaal luchtacrobatisch team van de toenmalige Sovjet-Unie. „Ik vloog toen ik burgemeester van Vilnius was, ik vloog toen ik premier was en ik zal vliegen als ik president ben”, stelde de politicus/luchtacrobaat. Het parlement beslist nu over de vliegroute.