Het zou beter zijn de parlementsverkiezingen een maand of twee na de presidentsverkiezingen te houden, was uit meerdere hoeken de suggestie op de bijeenkomst van delegaties uit de 55 OVSE–landen. De voorzitter van het OVSE–parlement, de Brit Bruce George, zei het onomwonden. Hij riep de Georgische regering maandag openlijk op om de verkiezingen te splitsen. Het risico op een chaotische en mogelijke frauduleuze stembusgang is volgens hem te groot als beide verkiezingen op dezelfde dag worden gehouden. Daarmee zou de nieuwe regering meteen het met de ’rozenrevolutie’ gewonnen vertrouwen onder de bevolking verliezen.

Minister De Hoop Scheffer van Buitenlandse Zaken, namens Nederland voorzitter van de OVSE, zei het neutraler: „Als je beide verkiezingen tegelijk op 4 januari houdt, kunnen ze dan allebei vrij en eerlijk zijn? Of wordt dat moeilijk?" Hij benadrukte wel dat Georgië er zelf over beslist. Boerdzjanadze, met wie De Hoop Scheffer maandag lunchte, wil met haar regering de komende dagen een besluit nemen.

Om van de verkiezingen een succes te maken is ook geld nodig. Nederland opende maandagochtend het bal met een bijdrage van 1 miljoen euro. Op maandagavond stond de teller op 5,3 miljoen. Diplomaten op de conferentie schatten dat een bedrag van 8 tot 9 miljoen euro met gemak gehaald zal worden.

De problemen rond Georgië, Moldavië en Tsjetsjenië gaven ook aanleiding tot spanning met Rusland. De Russische minister van Buitenlandse Zaken Ivanov toonde zich weinig ingenomen met de bemoeienis van de OVSE met de Russische ’achtertuin’. Nederland kreeg indirect een sneer toen Ivanov kritiek uitte op het gedoogbeleid voor softdrugs en de enorme export van XTC uit Europa.

In een reactie zei De Hoop Scheffer zich niet aangesproken te voelen door de kritiek van Ivanov op het Nederlandse softdrugsbeleid. „Daar staat een meerderheid van het Nederlandse parlement voluit achter. Iets anders was de kritiek op de productie van XTC. Daar kan ik de heer Ivanov een beetje volgen. Nederland heeft op dat terrein een beroerde reputatie."

Ondanks de voortdurende nadruk op mensenrechten binnen de OVSE, bleef het conflict in Tsjetsjenië maandag erg op de achtergrond. „Ik vermijd het onderwerp Tsjetsjenië niet, maar we zijn op dit punt dit jaar helaas op de rotsen gevaren", zei De Hoop Scheffer.

De OVSE–conferentie is de afsluiting van het Nederlands voorzitterschap maar tegelijkertijd ook van het ministerschap van De Hoop Scheffer. Woensdag draagt hij ’Buitenlandse Zaken’ over aan zijn opvolger Bot. De Hoop Scheffer kreeg maandag applaus voor zijn voorzitterschap van de delegaties in de grote vergaderzaal en ook een dankwoord van premier Balkenende.

Balkenende noemde in zijn openingsspeech drie alarmerende ontwikkelingen van de afgelopen jaren: terrorisme, mensenhandel en mensensmokkel, en een groeiende intolerantie en discriminatie. Na zijn toespraak had Balkenende nog twee korte ontmoetingen met Boerdzjanadze en de Russische minister van Buitenlandse Zaken Ivanov. De Hoop Scheffer zelf zei in zijn toespraak tot de conferentie dat de strijd tegen het terrorisme niet ten koste mag gaan van basisvrijheden. Het zou contraproductief zijn als terrorisme een excuus wordt voor het schenden van mensenrechten, aldus de minister.

De afsluitende dag van de OVSE–bijeenkomst zal deels in het teken staan van de komst van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell. Hij komt in de ochtend twee uur naar het MECC in Maastricht.