Studiedag Geref. Hogeschool: Kijk op drie-eenheid raakt debat vrouw in kerk
ZWOLLE. Als de drie goddelijke personen gelijk zijn, en God de mens naar Zijn beeld schiep, welke gevolgen heeft dat dan voor het kerk-zijn? En voor de positie van mannen en vrouwen in de kerk? „We ontkomen er niet aan dat we raken aan het debat over de positie van de vrouw in de kerk.”
Op de Gereformeerde Hogeschool in Zwolle had woensdag een symposium plaats over het denken over de drie-enige God. Wie is God? Doet ons denken over Hem recht aan Wie Hij is? Wat betekent het voor christenen in de praktijk als ze conclusies verbinden aan Wie God is, wat de positie van de mens is ten opzichte van God en wat God van de mens eist?
„Het denken over God lijkt ver weg te staan van het dagelijks leven, terwijl dat niet zo hoeft te zijn”, stelde inleider Almatine Leene, docent dogmatiek aan de Academie Theologie van de Gereformeerde Hogeschool. Het symposium ”God in de praktijk” was georganiseerd naar aanleiding van haar promotie op 11 maart op het thema ”mannen en vrouwen, geschapen naar Gods beeld”. In haar studie schetst ze een beeld van de Drie-eenheid van God, van drie Personen die elkaar vasthouden. Die lijn trekt ze door naar mannen en vrouwen, als beelddragers van God. „We ontkomen er niet aan dat we raken aan het debat over de positie van de vrouw in de kerk”, concludeerde forumleider dr. Henk Geertsema, „maar daarvoor zijn we hier niet bijeen.”
Behalve Leene spraken dr. Patrick Nullens van de Evangelische Theologische Faculteit in Leuven, ds. Nynke Dijkstra-Algra, projectmedewerker missionair werk van de Protestantse Kerk in Nederland, prof. dr. C. J. de Ruijter van de Theologische Universiteit Kampen en dr. J. W. van Pelt van de Theologische Universiteit Apeldoorn.
Nullens ging in op het begrip liefde en morele diversiteit. Hij stelde dat niet de in de westerse samenleving gepropageerde tolerantie het uitgangspunt van een christen moet zijn. „Niet de rede, maar de liefde staat centraal. De geloofwaardige kerk gaat dus verder dan tolereren. Als de mens liefde is, proef je dat in de ontmoeting, maar laten we de ander ook delen in de waarheid en de ontmoeting met God.”
Ds. Dijkstra-Algra ging in op het belang van de Drie-eenheid voor de missionaire kerk. Zij benadrukte het belang van de kerk als gemeenschap van gelovigen. „Wij zijn getuigen als gelovigen, we zijn samen Lichaam van Christus in de wereld. Dat is bijna een vervolg op de beweging van de Drie-eenheid. Dat ontspant, we mogen de hulp van de Geest inwachten. Maar het is ook een hoge verantwoordelijkheid. Wat zien de mensen ervan dat we lichaam van Christus zijn?”
Prof. De Ruijter sprak over de Drie-eenheid in de praktische theologie. Dat God de Drie-enige de basis vormt voor het geloof, is in het westen lang vergeten, maar de herontdekking ervan biedt volgens hem kansen: „Die liggen daarin dat we erkennen dat God handelt in Drie-eenheid. Zo zijn we gedoopt. Vertrouwen op de Vader in Christus Die Zich gaf om ons te redden, door de Geest. Dat is trinitarisch geloven.”
Dr. Van Pelt richtte zich op het pastoraat in de context van de Drie-eenheid. Dat moet zich in dienst stellen van de verbondsomgang van God met mensen en recht doen aan de veelkleurige relaties tussen God en mensen. Enerzijds in aandacht voor alledaagse dingen, maar ook door „vanuit een geopende Bijbel duidelijk te maken dat het heil uit Christus komt.” Dr. Van Pelt ziet de pastor daarin als iemand die een specifieke taak heeft, in lijn met de opdracht van Christus aan de apostelen. „In die hoedanigheid staat hij in dienst van God.”
„Kwetsbaar, speculatief, onhelder”
In de forumdiscussie toonden drie sprekers zich kritisch over de conclusie van dr. Leene dat vrouwen kunnen dienen in de ambten. Prof. dr. Nullens noemde het „kwetsbaar” om vanuit het denken over de Drie-eenheid tot die gevolgtrekking te komen. Dr. Van Pelt stelde dat het invullen van het beeld van God vanuit de triniteit „speculatief is”, omdat er meer manieren zijn om het beeld van God te beschrijven. Prof. De Ruijter is lovend over hoe Leene de Drie-eenheid beschrijft, maar signaleert „onhelderheid” op het moment dat ze de „sprong maakt van de man-vrouwverhouding naar het ambt. Zou het kunnen zijn dat daar de zonde nog tussen zit?”
Leene: „De trinitarische benadering geeft meer ruimte voor de Heilige Geest. Door de Geest is Christus aanwezig op deze aarde. Mensen –ook ambtsdragers– hoeven Christus dus niet te vertegenwoordigen, het gaat erom wat de Geest doet in mensen.”