Volgens Israël zaait het ministerie angst onder Nederlandse bedrijven door hen te waarschuwen voor juridische problemen die kunnen ontstaan als ze zakendoen met bedrijven die actief zijn in bezet gebied. Door onduidelijkheid van het ministerie haken bedrijven volgens Israël af.

Het Nederlandse waterbedrijf Vitens dat in handen is van provincies en gemeenten, liet deze week nog weten af te zien van samenwerking met zijn Israëlische tegenhanger Mekorot. De bedrijven hadden hun samenwerking een maand geleden beklonken, maar Vitens liet bij nader inzien weten „neutraal te willen blijven”.

Het bedrijf stelt dat het eerst uitvoerig heeft geproken met Buitenlandse Zaken. De directe aanleiding voor dat gesprek was het afzeggen van een gepland bezoek aan Mekorot door minister Lilianne Ploumen (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking), verduidelijkte Vitens donderdag.

Mekorot is als nationaal waterbedrijf betrokken in het Israëlisch-Palestijnse conflict, bijvoorbeeld door water uit de bezette gebieden te pompen of door water te leveren aan omstreden Israëlische nederzettingen.

In de Tweede Kamer hebben SGP, VVD, PVV en ChristenUnie opheldering gevraagd aan minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken over de opzegging van de samenwerking. SGP-leider Kees van der Staaij vindt het „bizar” en vindt dat Timmermans Vitens duidelijk moet maken „dat het gewoon met de Israëli’s kan samenwerken”.

Reactie Timmermans

Timmermans was donderdagochtend nog niet bijgepraat over het gesprek van de Nederlandse ambassadeur in Israël. Maar de minister onderstreepte dat Nederland geen bezwaar heeft gemaakt tegen de samenwerking van Vitens met Mekorot. Het besluit daarmee te stoppen, is een eigen afweging geweest van Vitens.

Timmermans zei verder dat er geen enkele wijziging is in het ontmoedigingsbeleid dat Nederland al geruime tijd voert voor de gebieden. Dat beleid houdt in dat Nederlandse bedrijven ontmoedigd worden daar zaken te doen als dat op bezwaar stuit van de Palestijnse autoriteiten.

De minister herhaalde dat de sfeer tussen Nederland en Israël goed is. Het „gedoe” tijdens het bezoek van premier Mark Rutte en hemzelf afgelopen weekend heeft daar niets aan veranderd, zei hij.

Reactie Israël

Israël noemt het „meer dan vreemd” dat het Nederlandse drinkwaterbedrijf Vitens de samenwerking met zijn Israëlische tegenhanger Mekorot beëindigt.

Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken reageert geërgerd. „We zien hier een dringende behoefte aan een beetje gezond verstand”, zei een woordvoerder van het ministerie tegen The Jerusalem Post. Hij spreekt van een „absurd besluit”.

„Het is meer dan vreemd dat dit Nederlandse bedrijf een Israëlisch bedrijf boycot dat samen met de Wereldbank werkt aan een zeer belangrijk regionaal project waar ook de Jordaniërs en de Palestijnen bij betrokken zijn”, aldus de zegsman. Hij doelt op het waterakkoord dat Israël, Jordanië en de Palestijnse regering deze week sloten om de droogte in de regio tegen te gaan.

Het plan voorziet onder meer in de bouw van een ontziltingsinstallatie in de Jordaanse badplaats Aqaba en het verdelen van drinkwater. Ook komt er een pijpleiding van 180 kilometer tussen de Rode Zee en de Dode Zee. Zo moet voorkomen worden dat het bijzondere zoutwatermeer, dat veel toeristen trekt, op termijn droogvalt.