Rutte moet evenwicht bewaren in Midden-Oosten
DEN HAAG (ANP). Evenwicht is het sleutelwoord in het kabinetsbeleid voor Israël en de Palestijnen. Ook het bezoek van premier Mark Rutte aan de Palestijnse gebieden en Israël van zaterdag tot en met maandag staat in het teken hiervan. Beide partijen moeten evenveel aandacht krijgen.
Dat was anders onder Rutte I. „Nederland wil verder investeren in de band met de staat Israël”, stond in het regeerakkoord. In de 1,5 jaar dat het kabinet zat, voerde Nederland een pro-Israëlische koers. De invloed van gedoogpartner PVV was goed merkbaar.
Met de komst van Rutte II wijzigde het beleid. In het regeerakkoord kwam te staan dat Nederland „goede banden wil met zowel Israël als de Palestijnse Autoriteit”. Maar de PvdA staat kritischer tegenover Israël dan de VVD. Het is laveren voor minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken (PvdA).
PvdA-buitenlandwoordvoerster Désirée Bonis raakte hierdoor zo gefrustreerd dat ze opstapte als Kamerlid. Haar stond een scherpere opstelling tegenover Israël voor ogen en ze zinspeelde zelfs op sancties. Het was een verloren strijd en ze kreeg Timmermans en de VVD dan ook niet aan haar zijde.
De Amerikaanse poging om te bemiddelen tussen Israël en de Palestijnen moet een kans krijgen, stelt Timmermans. Zolang die gesprekken lopen, zal er niets wezenlijks gebeuren. Maar Timmermans waarschuwt dat als het mislukt en er een duidelijke schuldige is, „de betrokken partij zuur zal zijn”. Dat zal dan ook gevolgen hebben voor de relatie met Nederland.
Maar tot het zover is blijft het kabinet zoeken naar evenwicht. Op de reis van Rutte (samen met Timmermans en minister Ploumen voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) is de tijd en aandacht gelijk verdeeld tussen Palestijnen en Israëli’s, met natuurlijk veel aandacht voor economische zaken.
Eigenlijk zou Rutte vorig jaar juni al naar Israël reizen, maar dat ging niet door omdat zijn kabinet was gevallen. Hij zou toen bij de eerste bijeenkomst van de Nederlands-Israëlische samenwerkingsraad zijn om de relatie te verdiepen. De instelling hiervan werd overgelaten aan een nieuw kabinet.
De tweede regeerploeg van Rutte omarmde de raad ook, maar wel binnen het kader van de evenwichtigheid: ook de Palestijnen kregen hun raad die nu trouwens bilaterale samenwerkingsfora heten. Rutte is ditmaal wel bij de opening van het eerste forum, maar dat is dan wel met de Palestijnen en niet met Israël zoals ooit gepland.
