De watersnoodramp van 1953 heeft het uiterlijk van Oude-Tonge drastisch veranderd. Ten tijde van de ramp stonden er in Oude-Tonge pakweg 900 huizen. Daarvan zijn er 172 in de golven verdwenen, 30 onherstelbaar beschadigd en 93 zwaar beschadigd. Opgeteld was er een derde van alle woningen verwoest of zwaar beschadigd.

De impact van de watersnoodramp in Oude-Tonge was enorm en nog steeds spreken mensen over voor en na de ramp. In een recent verschenen nieuw deel van de serie ”Veranderingen in de twintigste eeuw” geven 220 foto’s een beeld van de schade die de watersnoodramp in Oude-Tonge heeft aangericht. Behalve de schade komt ook de opbouw van het dorp naar voren.

Het boek is een tastbaar monument voor de slachtoffers, nabestaanden en hulpverleners. Samensteller Both neemt de lezers mee op een tijdreis door de straten van Oude-Tonge. Hij laat de keersluis zien die de Duitsers aan het einde van de Tweede Wereldoorlog opbliezen. Hierdoor waren de huizen rondom de haven niet meer beschermd tegen hoogwater.

Na de oorlog werd de sluis gerepareerd, maar dit liep vertraging op door de heersende materiaalschaarste. Pas zes jaar nadat de sluis werd opgeblazen werd in 1951 de nieuwe sluis in gebruik genomen. ”’t Was niet oars” heette het eerste schip dat door de sluis vaart.

Het boek laat zien dat er in de twintigste eeuw veel is veranderd. Neem bijvoorbeeld het raadhuis, dat al eeuwenlang aan de Kaai staat. In 1893 is het verbouwd en voorzien van een gevel in neorenaissancestijl. In de jaren vijftig werd de gevel van het gebouw witgepleisterd. De streekarchivaris schrijft: „Gelukkig is dit later weer verwijderd.”

In 1966 verloor het oude raadhuis zijn functie omdat het gemeentebestuur vanwege de vorming van de nieuwe gemeente Oostflakkee naar Ooltgensplaat vertrok. In 1988 kwam het gemeentebestuur weer terug naar Oude-Tonge om zijn intrek te nemen in het nieuwe gemeentehuis aan de Eisenhowerlaan. Maar ook dit is verleden tijd. Want het gemeentehuis van de gemeente Goeree-Overflakkee, die op 1 januari een jaar bestaat, staat in Middelharnis.

Voor de jongere lezer is het 
boek een kennismaking met verdwenen fenomenen. Zoals 
het buitenzwembad dat door vrijwilligers is gegraven. Het bad werd in 1963 geopend en is in 1987 alweer gesloten omdat door de aanleg van de Philipsdam het water niet meer kon worden ververst.

Al veel eerder, in 1909, opende de Rotterdamse Tramweg Maatschappij een tramstation net buiten de dorpskern. Maar door de opkomst van andere vervoersmiddelen is ook de tram verleden tijd.

”Oude Tonge, veranderingen in de twintigste eeuw”; Jan Both; uitg. Deboektant, Klaaswaal, 2013; ISBN 978 90 553 4286 0; 96 blz.; € 29,95.