In 2007 verschenen ruim 15.500 minderjarigen voor de rechter. Nu zijn dat er over de eerste 10 maanden nog geen 6000. Uit de cijfers van het Openbaar Ministerie (OM) blijkt dat sinds de eeuwwisseling tot en met 2007 het aantal jeugdstrafzaken juist steeg, van circa 10.600 in 2001 tot ruim 15.500 in 2007. Het gaat dan om zowel zaken bij de kinderrechter als de meervoudige kamer. Daarna zette de daling in.

„We zien allerlei mogelijke verklaringen”, zegt Linda Dubbelman, landelijk jeugdofficier. „Overlastgevende jeugdgroepen zijn harder aangepakt en de politie krijgt steeds minder meldingen van ‘hotspots’ waar ze actief waren. We kunnen niet een duidelijk verband laten zien, maar ook de daling van schooluitval zou een oorzaak kunnen zijn. Het is bekend dat een jongere die voortijdig de school verlaten, 2,5 keer meer kans heeft om in de criminaliteit te belanden.”

Het OM handelt ook steeds vaker zelf zaken af. Met de zogenoemde ZSM-aanpak krijgen jongeren een straf aangeboden. Als ze die accepteren, komt hun zaak niet meer voor de rechter. Maar ook dat is slechts één van de mogelijke oorzaken. Zo zou ook het preventiebeleid een positief effect op de daling hebben. Jongeren met ernstige gedragsproblemen worden de laatste jaren steeds vaker in een gesloten jeugdzorg geplaatst.

Het idee dat de politie minder efficiënt zou kunnen werken omdat minderjarigen tegenwoordig altijd recht hebben op een advocaat bij het eerste verhoor, wordt niet aannemelijk geacht. In België wordt dat wel als oorzaak van de dalende jeugdcriminaliteit aangewezen.