Eerder was al duidelijk dat Brinkhorst het over de kwestie volledig oneens is met minister Zalm van Financiën. Die wil, evenals een kamermeerderheid van CDA, VVD en LPF, de grenzen voorlopig gesloten houden voor werknemers uit de Oost-Europese EU-toetreders. Brinkhorst ziet dat als een onaanvaardbare beperking van het vrije verkeer van personen binnen de EU.

De D66-bewindsman stelt zich zo radicaal op dat standpunt dat hij een compromisvoorstel van staatssecretaris Rutte (Sociale Zaken) van de hand wijst. In een notitie wijst Rutte op de mogelijkheid de grens voorlopig gesloten te houden, maar ook niet strikt vast te houden aan het bestaande stelsel voor arbeidsvergunningen. Werknemers uit de nieuwe EU-landen zouden dan toegelaten worden zodra ze over een arbeidscontract beschikken.

Niet duidelijk is nog wat minister Zalm van dit voorstel vindt. Binnen het kabinet lijkt Zalms positie in elk geval sterker dan die van Brinkhorst. De overige VVD-ministers en de bewindslieden van het CDA zitten volgens ingewijden vooralsnog op de lijn van de liberale vice-premier. Zij vrezen dat als adequate maatregelen uitblijven, de Nederlandse arbeidsmarkt vanaf mei volgend jaar wordt overspoeld met Oost-Europese arbeidskrachten.

Volgens D66-kamerlid Bakker, partijgenoot van Brinkhorst, is het voorstel van Rutte „uitstel van executie.” Bakker vindt de angst dat Nederland straks overspoeld wordt met goedkope arbeidskrachten uit Polen en andere Oost-Europese landen onzin. Bij de uitbreiding van de EU met Spanje en Portugal in 1986 werd dezelfde vrees geuit, en toen bleek dat ook onterecht, stelt Bakker.