Onder anderen de Iraakse patriarch Louis Raphael I Sako roerde het thema kerkelijke eenheid vorige week in aan Libanon tijdens een conferentie over de emigratie van christenen uit de Arabische wereld. Te midden van alle verdrukking in het Midden-Oosten is christelijke eensgezindheid vaak ver te zoeken, zo stelde hij.

Toch zijn er wel stappen gezet op weg naar wat door sommigen wordt omschreven als een ”christelijk blok in het Midden-Oosten”. In februari bracht de Libanese maronitische patriarch Beshara Rai een bezoek aan Moskou. Daarbij ontmoette hij het hoofd van de Russisch-Orthodoxe Kerk. De gesprekken van de twee kerkleiders concentreerden zich op de noodzaak van onderlinge samenwerking om de christelijke presentie in het Midden-Oosten te beschermen en te behouden.

Volgens sommige bronnen was deze ontmoeting het resultaat van overleg tussen Moskou en het Vaticaan. In deze context dient ook het bezoek geplaatst te worden dat de Russische president Poetin eind deze maand aan het Vaticaan brengt. Rusland probeert zijn invloed in het Midden-Oosten te versterken en werpt zich daarom op als beschermer van christelijke minderheden.

Libanon zou om een veelvoud van redenen het centrum moeten worden van waaruit pogingen worden ondernomen om kerken nader tot elkaar te brengen. Een belangrijke reden daarvoor is dat er in het land ten opzichte van andere Arabische landen verhoudingsgewijs veel christenen wonen. Bovendien vluchten de meeste Syrische christenen naar Libanon. En in Libanon zijn recentelijk enkele belangrijke christelijk-islamitische samenwerkingsverbanden ontstaan. Kerken kunnen daarin effectiever opereren als ze erin slagen om met eensluidende standpunten naar buiten te treden.

Vorige week kwamen vertegenwoordigers van vrijwel alle kerkelijke denominaties bijeen in de Libanese hoofdstad Beiroet. Kerkleiders, christelijke politici en intellectuelen benadrukten tijdens deze conferentie de noodzaak van kerkelijke eenheid. Die is mede vereist in verband met de toenemende dreiging die extremistische islamitische groeperingen vormen. Zij hebben een anti-christelijke agenda en deinzen niet terug voor het aanvallen van kerken en vermoorden van christenen. Het uiteindelijke doel van deze groepen is dat er in het Midden-Oosten niet één christen meer te vinden is.

De leider van de Vrije Patriottische Partij in Libanon, generaal Michael Aoun, meent dat de bescherming van christenen ook de verantwoordelijkheid is van moslims. Tijdens de bijeenkomst wezen meerdere sprekers ook op de noodzaak van betere coördinatie tussen christenen en moslims die beiden bedreigd worden door religieuze fatwa’s van radicaalislamitische geestelijken. Ook werd de oprichting aangekondigd van een christelijk platform, de Christian Gathering in the Levant. Daarin moeten op termijn alle kerken uit het Midden-Oosten vertegenwoordigd zijn.