De kogel is –eindelijk– door de kerk. Nederland schaft voor 4,5 miljard euro 37 JSF’s/F-35’s aan. VVD, PvdA (behalve Kamerlid Jacobi), CDA en SGP zetten dinsdagmiddag het licht op groen voor het Amerikaanse jachtvliegtuig.

Softwarespecialist Boeder heeft zich sinds november 2007 met hand en tand verzet tegen de JSF. Dinsdag precies zes jaar geleden publiceerde hij zijn eerste artikel: ”JSF vleugellam door ontwerpfout”. De publicatie leidde direct tot Kamervragen. Met niet-aflatende ijver bestookte hij vriend en vijand met –vertrouwelijke– rapporten uit binnen- en buitenland. Zonder resultaat. De Kamer is om.

Een bittere pil?

„Oh nee. Op geen enkele manier. Ik had niet de illusie dat ik de JSF zou kunnen tegenhouden. Vanaf juni 2012 was het voor mij 100 procent zeker dat de JSF door zou gaan.”

Tikje teleurgesteld?

„Niet teleurgesteld, niet boos. Ik ben wel treurig gestemd.”

Wat is uw motivatie om zich zó lang zó vast te bijten in de JSF?

„Ik vind het treurig dat over zo’n belangrijke beslissing zo veel verkeerde informatie is gegeven, dat er zo’n hardnekkige tunnelvisie is opgetreden en dat er zo’n gebrek aan integriteit is geweest. Mijn enige doel is mensen te informeren, zodat later niemand kan zeggen: Hadden we het maar geweten.”

Wat hebt u tegen de JSF?

„De JSF kampt met grote, structurele problemen. De top drie van problemen? Software, software, software. Zes jaar geleden heb ik voorspeld dat het niet mogelijk is de ontwikkeling en de testfase van de JSF te laten overlappen. Zo’n ontwikkelproces is waanzin. Daarin heb ik gelijk gekregen.

Verder heb ik voorspeld dat de kosten per vlieguur substantieel zouden stijgen. Daarin heb ik gelijk gekregen. Al in maart 2008 heb ik voorspeld dat Nederland 42 tot 50 toestellen zou aanschaffen, terwijl nog werd gerekend met 85 stuks. Daarin heb ik gelijk gekregen, al was ik nog iets te optimistisch.

Ten slotte is mijn bezwaar dat het niet mogelijk is om, zoals Defensie belooft, altijd vier JSF’s voor internationale missies beschikbaar te hebben. Onmogelijk, elke jachtvlieger weet dat. Nederland heeft –na Screbrenica– uitgesproken er nooit meer militairen op uit te sturen zonder luchtsteun. Met de JSF is dat straks niet waar te maken. Nederland, de EU en de NAVO nemen grote risico’s. We kunnen ons straks niet meer adequaat verdedigen.”

Uit verschillende kandidatenvergelijkingen blijkt de JSF het beste toestel voor de beste prijs te zijn.

„TNO en luchtvaartlaboratorium NLR zijn bij het opstellen én het onderzoeken van de criteria betrokken geweest. Daarmee keurt de slager z’n eigen vlees. Volstrekt ongeloofwaardig. Een gebrek aan integriteit en een vermenging van belangen. Bovendien werken ze beide voor producent Lockheed Martin.”

De Rekenkamer was in zijn laatste rapport gematigd positief over de JSF.

„Maar pas nádat de Rekenkamer een conceptrapport heeft moeten intrekken. Is dat onafhankelijk? Is dat integer is of niet?”

Hebt u nooit het gevoel gehad als een donquichot tegen windmolens te vechten?

„Vanaf 2008 was mij duidelijk dat dít toestel er hoe dan ook móést komen. Er zijn ongekende krachten aan het werk geweest. Het tegenhouden van de JSF was voor mij echter niet het doel. Het is een innerlijke drang oneerlijkheid aan de kaak te stellen.

Het is als een treurspel. We hebben nu zes jaar voorspel gehad. In het hoofdbedrijf, vanaf nu, gaat het debacle zich ontvouwen. De gevolgen van het JSF-project zullen desastreus zijn. Voor de Nederlandse defensie, maar ook voor het democratische gehalte van de samenleving. Ik wil niet dat iemand later zegt: We hebben het niet geweten.”