De niet-christelijke partijen in de Tweede Kamer verzetten zich al jaren tegen de zogenoemde enkelefeitconstructie in de Algemene wet gelijke behandeling (AWGB). De bepaling biedt levensbeschouwelijke organisaties een kleine ruimte om vanwege bijkomende omstandigheden personen vanwege hun leefwijze te weren als personeelslid of deelnemer.

Homoseksuelen ervaren dit als kwetsend omdat ze vanwege een bijkomende omstandigheid, die niets met hun leefwijze te maken heeft, geweerd kunnen worden.

Daarom hebben PvdA, VVD, D66, SP en GroenLinks zich voorgenomen de enkelefeitconstructie uit de AWGB te halen.

Maandag werd bekend dat de partijen een aanvullende bepaling in de wet willen opnemen. Ze willen toevoegen dat het maken van onderscheid niet verder mag gaan „dan passend is, gelet op de houding van goede trouw en loyaliteit aan de grondslag van de instelling die van de voor haar werkzame personen mag worden verlangd.” De bepaling mag echter niet leiden tot direct of indirect onderscheid op welke grond dan ook.

Deze formulering is onmiskenbaar een verbetering ten opzichte van de situatie waarin geen begrip is voor instellingen die van werknemers een bepaalde leefwijze verwacht.

Maar er blijkt een adder onder het gras te schuilen. In de antwoorden op vragen vanuit de Kamer schreven de initiatiefnemers dinsdag aan hun collega’s dat ze deze bepaling zeer beperkt willen uitleggen.

Zo mogen levensbeschouwelijke instellingen volgens hen in de meeste gevallen niet langer onderschrijving van doel en grondslag vragen, maar alleen respectering. Als dat de interpretatie moet zijn, dan is de nieuwe bepaling een verslechtering van de huidige situatie. Respect voor de grondslag betekent dat je de visie van de instelling uitdraagt, maar daar zelf niet naar hoeft te leven.

Enige ruimte bieden de indieners wel. Als het komt tot een rechtszaak, zal de school moeten aantonen waarom onderschrijving nodig is. Of rechters daarin meegaan, is bij voorbaat niet duidelijk. Dat gebeurt wel als rechters een uitleg van de Raad van State over de aanvulling overnemen. Maar dat doen de indieners niet.

Kennelijk hebben de indieners nog steeds niet door dat geloofwaardigheid in bepaalde situaties doorslaggevend is. Een leerkracht die op school gedragsregels propageert en er zelf niet naar leeft, verliest zijn geloofwaardigheid. Net als een Kamerlid dat zich verzet tegen drugsgebruik en in zijn vrije tijd vaste klant is bij een coffeeshop.