Binnenland

Ruim 46.000 Joden in Hollandsche Schouwburg

AMSTERDAM (ANP). Minstens 46.104 Joden hebben tijdens de Tweede Wereldoorlog gevangen gezeten in de Hollandsche Schouwburg in Amsterdam. Dat blijkt uit een boek over het gebouw dat dinsdag is verschenen. Niet eerder was precies bekend hoeveel mensen vastzaten in het theater.

19 November 2013 17:35Gewijzigd op 15 November 2020 07:09

Conservator Annemiek Gringold deed onderzoek naar de Hollandsche Schouwburg als deportatieplek. De nazi’s gebruikten het theater in de binnenstad van Amsterdam van 20 juli 1942 tot 19 november 1943 om Joden weg te voeren. Ze werden vooral weggevoerd naar doorgangskamp Westerbork, en daar vandaan naar de vernietigingskampen in het oosten. Het ging om Joden uit Amsterdam, maar ook van buiten de hoofdstad.

Lange tijd waren er alleen schattingen over het aantal Joden dat gevangen zat, uiteenlopend van 18.000 tot 80.000 personen. Gringold dook in archieven en bestudeerde transportlijsten, waardoor een veel nauwkeuriger aantal naar boven is gekomen.

Ook was lange tijd onduidelijk hoelang de opgeroepen Joden in de Hollandsche Schouwburg verbleven. Gringold ontdekte aan de hand van registratiegegevens dat de gevangenen gemiddeld 5,6 dagen doorbrachten in ‘het voorportaal van de dood’. Dat gebeurde in mensonterende omstandigheden, in een gebouw dat niet berekend was op overnachtingen, waar geen daglicht kwam, dat bedompt was en stonk. De sanitaire voorzieningen waren volstrekt ontoereikend, waardoor sommigen de donkere rekwisietenruimte en de orkestbak onder het toneel gebruikten voor hun ontlasting.

In het dinsdag verschenen boek is de volledige geschiedenis van de Schouwburg in kaart gebracht, vanaf de ingebruikname als theater in 1892 tot de inrichting als monument en plaats van herinnering. Het Joods Historisch Museum beheert het gebouw nu en heeft plannen de Hollandsche Schouwburg om te vormen tot een Shoah-museum over de Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer