„Laat rechter afspraken kroongetuige toetsen”
LEIDEN (ANP). Geheime afspraken tussen justitie en kroongetuigen moeten altijd door een onderzoeksrechter kunnen worden getoetst. Nu is dat niet het geval, waardoor er grote problemen kunnen ontstaan. Dat betoogt de Amsterdamse strafpleiter Sander Jansen, die dat aan den lijve ondervond in het liquidatieproces Passage. Janssen promoveerde maandag aan de Universiteit van Leiden op een proefschrift over kroongetuigen in strafzaken.
Janssen (37) heeft van de nood een deugd gemaakt en gebruikte zijn uitgebreide praktijkervaring in een kroongetuigenzaak voor zijn proefschrift: hij verdedigt al jaren een van de hoofdverdachten in het Amsterdamse liquidatieproces Passage, Jesse R. Als er één zaak is waarin de voetangels en klemmen rond de huidige kroongetuigenregeling op tafel is gekomen, is het Passage wel.
De afspraken die in Passage zijn gemaakt met kroongetuige Peter la S. zijn in de visie van Janssen een schoolvoorbeeld gebleken van hoe het niet moet. Het Openbaar Ministerie (OM) zegde hem een gehalveerde strafeis toe in ruil voor zijn belastende verklaringen, in een zogeheten verklaringsovereenkomst. Daarnaast onderhandelde La S. met een andere afdeling van justitie over getuigenbeschermingsmaatregelen.
De verklaringsovereenkomst leidde niet tot onoverkomelijke problemen, de beschermingsonderhandelingen deden dat des te meer. Een en ander had bij herhaling zeer hoog oplopende conflicten tussen justitie en de getuige tot gevolg, waardoor het proces nog net niet werd opgeblazen. Daarbij kwam dat die helft van de afspraken wegens het uiterst geheime karakter ervan ook voor de rechter verborgen bleef en niet kon worden getoetst.
Janssen wil dat die praktijk verandert. Schuif beide overeenkomsten in elkaar, beveelt hij aan, en laat het geheel toetsen door de rechter. Dat kan ook zonder dat de beschermingsafspraken publiekelijk bekend worden.
Bij de rechtbank haalde het OM ondanks de ruzies met kroongetuige La S. de eindstreep; drie verdachten, onder wie Janssens cliënt R., kregen levenslang. De megazaak loopt nu in hoger beroep bij het gerechtshof in Amsterdam. Daarin zullen de afspraken met La S. opnieuw onder de loep worden genomen.