Analyse: PvdA tegen neoliberale trend in onderwijs
DEN HAAG. De PvdA-fractie in de Tweede Kamer heeft staatssecretaris Dekker van Onderwijs dinsdag twee gevoelige tikken op zijn neoliberale vingers gegeven.
Er mag geen landelijke kleutertoets komen en ook het streven om de gemiddelde Cito-score te verhogen, moet de bewindsman schrappen. Dat bleek tijdens de stemmingen over moties die waren ingediend tijdens de begrotingsbehandeling van Onderwijs, vorige week.
Staatssecretaris Dekker is lid van de VVD. Hij voelt zich als een vis in het water in het neoliberale gedachtegoed. Neoliberalen zien onderwijs als een markt waarbij scholen met elkaar concurreren. Daarom is het belangrijk dat scholen zo hoog mogelijke leerresultaten weten te bereiken. Toetsen en meten is daarbij essentieel. Dat geldt vooral voor taal en rekenen. Om hier zo goed mogelijke resultaten te bereiken en om leerachterstanden te voorkomen, worden kinderen op steeds jongere leeftijd geconfronteerd met rekenen en taal.
De neoliberale hand van staatssecretaris Dekker is goed zichtbaar in zijn eerste begroting, die hij op Prinsjesdag presenteerde. Zo stelde hij onder meer voor om de gemiddelde Cito-score in het onderwijs te verhogen van 535,5 nu naar 537. Verder is de bewindsman voorstander van een uniforme toets voor alle kleuters.
Vorige week bleek tijdens de begrotingsbehandeling al dat de Kamer kritisch staat tegenover deze ideeën van de bewindsman. Ook de PvdA plaatste kanttekeningen. Gisteren voegde de PvdA de daad bij het woord en steunde enkele moties van de oppositie, waardoor staatssecretaris Dekker een pas op de plaats moet maken met de doorvoering van zijn neoliberale ideeën in het onderwijs.
Dat is een gedurfde actie, omdat VVD en PvdA samen een regeringscoalitie vormen en ook minister Bussemaker, die lid is van de PvdA, medeverantwoordelijk is voor de begroting. Indirect kreeg gisteren ook zij een standje.
Kennelijk is ook de PvdA niet helemaal van neoliberale smetten vrij. Dat klopt ook wel, want ten tijde van de twee paarse kabinetten (1994-2002) onder leiding van de sociaaldemocraat Kok ging de PvdA vrij kritiekloos mee in de neoliberale privatiseringswens van de VVD voor veel overheidsdiensten.
In onderwijsland was het ook een PvdA’er die verantwoordelijk was voor het beleid om kwaliteit te gaan meten. Dijsselbloem, de huidige minister van Financiën, velde in 2008 als voorzitter van een parlementaire onderzoekscommissie een vernietigend oordeel over de onderwijsvernieuwingen in de jaren 90 van de vorige eeuw.
Volgens de PvdA’er had de overheid „haar kerntaak, het zeker stellen van deugdelijk onderwijs, ernstig verwaarloosd.” De niveaus van rekenen en taal waren gedaald en daarom moest de overheid leerresultaten gaan meten. Dat advies hebben de beleidsmakers serieus genomen.
Kennelijk neemt de PvdA daar nu afstand van. Het onderwijsveld zal er niet om treuren.