Inname Goma belangrijkste wapenfeit M23
KINSHASA (ANP). De rebellen van M23 hebben sinds april vorig jaar in het oosten van de Democratische Republiek Congo tegen het regeringsleger gestreden. Eind vorig jaar namen zij korte tijd de stad Goma in, wat leidde tot een grote vluchtelingenstroom. Onder zware druk uit het buitenland trokken de rebellen zich uit de stad terug, maar de situatie in het oosten van het Afrikaanse land bleef gespannen.
M23 bestaat uit mannen die in april 2012 na een muiterij uit het regeringsleger deserteerden. Zij verwijten de regering in Kinshasa dat zij zich niet heeft gehouden aan het vredesakkoord dat zij op 23 maart 2009 met de militie CNDP sloot. De leden van de militie werden volgens de overeenkomst in het regeringsleger opgenomen, maar zouden daar zijn mishandeld en onvoldoende soldij en voedsel hebben ontvangen.
De meeste aanhangers van M23 - de naam verwijst naar het akkoord van 23 maart 2009 - zijn etnische Tutsi’s, een minderheid in het oosten van Congo. Mensenrechtenorganisaties en buitenlandse regeringen hebben de door Tutsi’s geleide regering in buurland Rwanda ervan beschuldigd de rebellen te steunen.
Volgens analisten is de grootste grief echter een besluit van president Joseph Kabila begin vorig jaar. Hij zei onder druk van het Internationaal Strafhof in Den Haag dat M23-kopstuk generaal Bosco Ntaganda voor de rechter zou worden gebracht. Ntaganda, die de bijnaam Terminator had, meldde zich in maart dit jaar bij de Amerikaanse ambassade in Rwanda en zit nu vast in Den Haag. Hij had een machtsstrijd binnen M23 verloren.
Volgens analisten is echter niet die machtstrijd de belangrijkste reden dat M23 in het defensief raakte. Veel belangrijker is dat de steun uit Rwanda is afgenomen en dat de VN-Veiligheidsraad na de inname van Goma de blauwhelmen in Congo een robuuster mandaat gaf. Die hadden zich bij de verovering van de stad door de rebellen laten overrompelen. De blauwhelmen werden beter uitgerust en kregen de opdracht de rebellen te ontwapenen en hen te „neutraliseren”. Verscheidene regeringen besloten de hulp aan Rwanda te staken of te beperken wegens de steun van de regering in Kigali aan M23.