Omgekeerde wereld
Een huisarts uit Tuitjenhorn pleegde vorige maand zelfmoord nadat hij was geschorst wegens het zonder overleg toedienen van een overdosis morfine en dormicum aan een ernstig zieke patiënt. De patiënt, die ooit een euthanasieverklaring invulde, had nu nadrukkelijk gekozen voor een palliatief traject.
De zaak kwam aan het rollen nadat een coassistent haar stagebegeleiders inlichtte. De arts werd verhoord en vervolgens lopende het onderzoek geschorst. De elkaar opvolgende gebeurtenissen hebben hem zodanig aangegrepen dat hij meende niet verder te kunnen leven. Hoewel je over het bovenstaande heel verschillend kunt denken, zijn er zaken te noemen die wat mij betreft als een paal boven water staan.
Om te beginnen is een zelfmoord in alle gevallen een uiterst tragische gebeurtenis. Niet alleen voor de omstanders, maar ook voor het slachtoffer zelf. Het is verschrikkelijk om in een situatie terecht te komen waarin het zo donker om je heen wordt, dat er nergens uitzicht lijkt te zijn dan in de ontsnapping uit het leven. Een mens in dergelijke omstandigheden, wie het dan ook is en wat hij ook gedaan heeft, verdient per definitie onze steun. We moeten er alles aan doen om dat vreselijke te voorkomen.
Vervolgens ga ik ervan uit dat de bewuste huisarts uit integere motieven gehandeld heeft. Het zal hem erom te doen geweest zijn om mensen te ondersteunen in hun lijden en, wanneer dat in zijn ogen ondraaglijk werd, hen vervolgens daaruit te verlossen.
Ten slotte is volstrekt helder dat de man zich niet gehouden heeft aan de protocollen die gelden voor euthanasie. Daarmee heeft hij de wet overtreden en het vertrouwen in de medische zorg geschaad. De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft hem dan ook volkomen terecht geschorst lopende het onderzoek.
Tot zover is alles helder. De onduidelijkheid begint als ik op weg naar een boodschap in de auto luister naar een praatprogramma op de radio. Het gaat over het toegenomen aantal zelfmoorden. Een hoogleraar gaat in op het verband met de economische crisis. Ongemerkt komt het gesprek op Tuitjenhorn: hoe heeft het zover kunnen komen. Gaandeweg spits ik verbaasd mijn oren.
Verontwaardigd werd gesteld dat er veel fout was gegaan rond het dossier. Om te beginnen met de coassistent. Hoe haalde de stagiair het in haar hoofd om met het verhaal naar haar begeleiders te stappen? Als ze het dan zo nodig moest doorbrieven, dan had ze hem toch op zijn minst vooraf moeten waarschuwen. En dan de wijze waarop de inspectie gehandeld had. De arts was verhoord alsof hij een moordenaar was, terwijl hij nota bene rondliep met gedachten over zelfmoord. Er moest zeker een stevig onderzoek komen, waarin de ware schuldigen aangewezen zouden worden.
Het is werkelijk de wereld op zijn kop. Je zou de betreffende coassistent maar zijn. Je hebt een poos meegelopen, een aantal dingen gezien. Je bent aan het nadenken gegaan en je bent ermee gaan zitten. Reken maar dat het even duurt voor je met zo’n verhaal naar buiten komt. Je beseft dat de gevolgen heftig zijn, ook voor je relatie met de arts. Toch kun je vanuit je beroepsethiek niet anders. Ik vind dat ze een pluim verdient. Je doet als inspecteur je werk en je constateert dat procedures herhaaldelijk en verregaand overtreden worden. Ik vind het dan je werk om de feiten boven tafel te krijgen. Om datgene wat aantoonbaar onjuist is, te stoppen.
Deze week is het debat over euthanasie weer geopend. Velen zijn van mening dat de huidige wetgeving onvoldoende ruimte biedt. Voor een dergelijk gesprek in het huidige maatschappelijk klimaat ben ik vuurbang. Waar de norm van Gods Woord losgelaten wordt, daar heeft uiteindelijk geen enkele wet meer zeggenschap. Dan gaat het uitsluitend om wat ik zelf vind en voel. En waar alle normen ontbreken, wordt het kwade goed gepraat en het goede kwaad. De reacties rond Tuitjenhorn tonen dat haarscherp aan.
Reageren? welbeschouwd@refdag.nl