De jonge monnik Maarten Luther streed bijna 500 jaar geleden met de paus en de Rooms-Katholieke Kerk. Die maakten zich drukker om geld dan om de Bijbel. Het was ten diepste een geestelijke strijd. Dat geldt niet minder voor het contrast tussen Hervorming en Halloween. Luther werd door God gebruikt om het licht van het Evangelie weer helder te laten schijnen. Halloween houdt zich nadrukkelijk bezig met de duistere macht van satan, dood en hel.

Nazaten van de Reformatie die niet verder komen dan de conclusie dat zij gelukkig aan de goede kant van de streep staan, moeten de 95 stellingen van Luther nog maar eens lezen. Hoe bekend zijn die trouwens onder orthodoxe christenen?

De Wittenbergse monnik begint zijn aan de deur van de slotkapel gespijkerde plakkaat met het toen hoogst actuele thema ”boetedoening”; de paus bood immers de mogelijkheid om de straf op de zonde af te kopen met een aflaat. Luther citeert daartegenover het woord van Jezus uit Mattheüs 4, dat het hele leven van de gelovige een voortdurende boete moet zijn. „De innerlijke boete is niets als deze niet uiterlijk op allerlei wijze de versterving van het vlees bewerkt”, zo voegt hij er in stelling 3 aan toe.

Een glasheldere spiegel voor reformatorische christenen nu. In hoeverre zijn zij aangetast door het virus van het materialisme, dat het vlees niet versterft, maar juist koestert? Rekenen zij met het bestaan van God, met een leven na dit leven, of zijn deze Bijbelse realiteiten weliswaar niet in theorie, maar in de praktijk achter de horizon verdwenen? Er is alle reden voor boetedoening. Niet alleen op een speciaal daarvoor belegde dag, maar dagelijks. Dát is echt reformatorisch.

Nog zo’n heilzame confrontatie biedt stelling 14: „Onvolkomen vroomheid of onvolkomen liefde veroorzaken op het sterfbed noodzakelijkerwijs grote angst; en des te groter naarmate die beide geringer zijn.” Het lijkt in bevindelijk gereformeerde kring verdacht geworden zo te spreken, alsof de mens zelf ook maar iets aan zijn vroomheid en liefde kan toevoegen. Luther schaamde zich er niet voor het zo op te schrijven. Hij heeft de Bijbel aan zijn kant. Talloos vele zijn de aansporingen in het Oude en het Nieuwe Testament om God met hoofd, hart en handen volkomen te dienen. Die boodschap hoort óók bij het sola Scriptura (alleen de Schrift) en het tota Scriptura (heel de Schrift) van de Reformatie.

De terechte vraag, zeker onder jongeren, kan rijzen wat christenen in 2013 hebben aan een protestpamflet van bijna 500 jaar oud. Het antwoord geeft Luther zelf in zijn laatste stellingen. Het is de Bijbelse boodschap dat christenen moeten worden aangespoord Christus na te volgen om straks de hemel binnen te gaan. Die boodschap overstijgt de tijd.