De generale synode besloot woensdag te streven naar oprichting van een nieuwe universiteit in Apeldoorn of een andere plaats. Die moet gedragen worden door orthodox-protestantse kerken. De CGK hebben nu de Theologische Universiteit in Apeldoorn (TUA).

Prof. dr. M. te Velde, rector van de Theologische Universiteit Kampen (TUK), is „heel blij” met de beslissing van de synode. „Wij werken sinds 1999 met de TUA samen in het onderzoek. Dit besluit biedt mogelijkheden om onze samenwerking uit te bouwen. Die wens leeft ook in de achterban van de Gereformeerden Kerken vrijgemaakt.”

Volgens Te Velde is samenwerking tussen kleine instellingen als de TUK en de TUA in deze tijd noodzakelijk. „Ze biedt mogelijkheden om als gereformeerden te komen tot een instituut dat de eenheid van gereformeerde belijders dient en een positieve uitstraling heeft naar buiten. Bovendien biedt het praktisch veel voordelen. Beide universiteiten zijn nu veel tijd kwijt aan bestuur en organisatie, bijvoorbeeld een onderwijsvisitatie, en dat allebei voor 130 studenten. Het grootste deel van het werk kan net zo goed voor 900 studenten worden gedaan.”

Realistisch

Dr. W. van Vlastuin, rector van het Hersteld Hervormd Seminarium (HHS) aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, noemt het idee van een brede orthodox-protestantse universiteit „een realistisch project. Het is in deze tijd nodig dat academische theologische opleidingen niet eindeloos versplinteren. Samenwerking kan de kwaliteit van onderwijs in en onderzoek naar de gereformeerde theologie verbeteren.”

Op korte termijn ziet dr. Van Vlastuin geen mogelijkheden voor het Hersteld Hervormd Seminarium om aan te haken bij een brede orthodox-protestantse universiteit. „Als we nu zouden moeten kiezen waar we ons seminarium zouden willen vestigen, zou dit een reële optie zijn geweest, maar nu staan wij niet blanco in het veld. Wij zijn een relatie aangegaan met de Vrije Universiteit en daar hebben we onze weg gevonden. Er bestaat een constructieve samenwerking en we zitten niet op de wip om te vertrekken. Maar ik zeg nooit nooit.”

Loyaliteit

„Een moedig besluit”, vindt drs. P. J. Vergunst, algemeen secretaris van de Gereformeerde Bond (GB) binnen de Protestantse Kerk, de beslissing van de synode van de CGK. „Moedig omdat ze beleid formuleert met het oog op de toekomst en niet met het gezicht naar het verleden. Het is een onzekere stap, maar om voorbereid te zijn op de toekomst wel noodzakelijk. De TUK en de TUA zijn, ook gezien de eisen ten aanzien van het onderzoek, te klein om zelfstandig te blijven bestaan.”

De Gereformeerde Bond volgt de ontwikkelingen met grote betrokkenheid en is bereid tot meedenken, stelt Vergunst. „Onze eerste loyaliteit ligt echter bij de PThU, omdat we daar willen zijn waar onze kerk haar predikanten opleidt. Wij hebben afspraken met deze universiteit gemaakt en willen een betrouwbare partner zijn.”

Dat betekent niet dat Vergunst samenwerking uitsluit. „Er zijn al contacten tussen de GB en de TUA. Ik weet niet hoe de toekomst van de PThU eruitziet. ”

Geen draagvlak

Ds. J. J. van Eckeveld, preses van de synode van de Gereformeerde Gemeenten, kan zich het besluit van de Christelijke Gereformeerde Kerken om te komen tot een brede orthodox-protestantse universiteit goed voorstellen. „Het is voor de TUA niet eenvoudig om zelfstandig op de been te blijven. ”

Hij heeft kanttekeningen bij de breedte van zo’n orthodox-protestantse universiteit. „Het lijkt mij heel wat voor de CGK om een nauwere samenwerking met de Nederlands gereformeerden en de vrijgemaakten aan te gaan. Er zijn nogal wat verschillen tussen de kerkverbanden, bijvoorbeeld over de vrouw in het ambt. Het zal moeten blijken of een dergelijk instituut haalbaar is.”

Een samenwerking met de Theologische School van de Gereformeerde Gemeenten in Rotterdam, acht ds. Van Eckeveld niet realistisch. „Wij zijn een strikt kerkelijke opleiding. Dat moet zo blijven. Er is op dit moment geen draagvlak bij de synode en het curatorium voor veranderingen in dat opzicht.”

Prof. dr. W. Janse, decaan van de faculteit godgeleerdheid van de Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam, vindt „het een goede beweging richting samenwerking.”

Over participatie van de VU binnen een brede orthodox-protestantse universiteit wil prof. Janse niet veel kwijt. „Binnen de VU denken wij momenteel volop na over samenwerking met theologische universiteiten. Over enkele weken kan ik meer over de besluitvorming daaromtrent zeggen.”

Terughoudend

Dr. H. C. van der Sar, voorzitter van het college van bestuur van de Protestantse Theologische Universiteit (PThU), is terughoudend in zijn reactie. „We zijn ermee bekend dat er bij de collega’s in Apeldoorn en Kampen wordt nagedacht over de toekomst. Als zusterinstelling kunnen wij ons dat goed voorstellen. Wij zijn vorig jaar begonnen aan een samenwerking met de Vrije Universiteit en de Rijksuniversiteit Groningen. Dergelijke samenwerkingen zijn goed voor de beoefening van de theologie in Nederland.”

De CGK-synode streeft „naar oprichting van een nieuwe universiteit in Apeldoorn of een andere plaats.” Dr. Van der Sar wil de initiatiefnemers uitnodigen Amsterdam of Groningen als lokatie bij hun overwegingen te betrekken. „Wij zijn hier net gevestigd en een andere plaats is voor ons niet aan de orde. Door zich in Amsterdam of Groningen te vestigen, is er in de toekomst wellicht nog meer samenwerking mogelijk.”