Premier Mark Rutte onderstreepte dat dinsdag bij de algemene politieke beschouwingen in de Eerste Kamer. Het kabinet zal in de Senaat „gewoon moeten knokken” voor een meerderheid. De regeringsfracties VVD en PvdA hebben daar te weinig zetels en zijn dus afhankelijk van de oppositie.

Ook de fractieleiders van D66, ChristenUnie en en SGP in de Eerste Kamer benadrukten in het debat hun onafhankelijke positie. Ze staan weliswaar „welwillend” tegenover het begrotingsakkoord, maar ze zullen de wetsvoorstellen wel kritisch tegen het licht houden.

Vooral SGP-senator Gerrit Holdijk stelde zich terughoudend op. Zonder het begrotingsakkoord had hij waarschijnlijk tegen het belastingplan voor volgend jaar gestemd, liet hij weten. Nu voelt hij „die noodzaak niet meer in die mate”, maar voor andere kabinetsplannen maakte hij een voorbehoud.

De Eerste Kamer gaat ook met zichzelf in discussie over zijn eigen rol. VVD-fractieleider Loek Hermans kondigde aan daar het initiatief toe te zullen nemen. Hermans wees er op dat de politieke samenstelling van de Senaat flink afwijkt van die van de Tweede Kamer en dat dat door snel wisselende kiezersgunst in de toekomst vaker het geval zal zijn. Dat kan tot politieke instabiliteit leiden.

Tweede en Eerste Kamer worden niet op hetzelfde moment gekozen. Bovendien gebeurt de verkiezing van de Senaat niet rechtstreeks, maar door de leden van de Provinciale Staten. De Eerste Kamer heeft ook minder macht dan de Tweede, die het politieke primaat heeft.

Politieke partijen hebben de afgelopen jaren uiteenlopende voorstellen gedaan over de positie van de Senaat. Die varieerden van het omvormen ervan tot een adviesorgaan tot afschaffen.

Overigens werkt ook het kabinet aan een al eerder aangekondigde notitie over de verhouding tussen regering en Senaat. Daarin komen geen voorstellen tot afschaffing ervan, verzekerde Rutte.