D-day voor de NAVO. Het decor is werkelijk schitterend: een baai bij Doganbey aan de westkust van Turkije. Rotsige eilanden doemen op uit de ochtendmist. Op de Egeïsche Zee dobberen oorlogsbodems, F-16’s scheren laag over, helikopters droppen commando’s.

De NAVO Response Force (NRF) liet donderdag zien waar ze voor staat. NRF is de toekomst voor de verdragsorganisatie, die na de val van de Muur naarstig op zoek moest naar nieuwe vijanden. Die dienden zich aan in de vorm van terroristen. Zeker na de aanslagen op 11 september 2001 in de Verenigde Staten is het internationaal opererende terrorisme vijand nummer één.

„Onbekende groepen die zich niets aantrekken van landsgrenzen, bedreigen onze landen en de inwoners van onze landen”, aldus de militaire baas van de NAVO, de Amerikaanse viersterrengeneraal James L. Jones. „Geen van hen aarzelt om bij aanslagen onschuldige en weerloze burgers om het leven te brengen.”

NRF werd geboren op de NAVO-top in Praag, vorig jaar november. Daar werd afgesproken dat alle NAVO-leden bijdragen aan de snel inzetbare legermacht die bestaat uit landmacht, luchtmacht, marine en commando-eenheden. Nederland doet vanaf eind volgend jaar mee aan de NRF met onder andere F-16’s en mariniers.

Als de NAVO vroeger een operatie wilde doen moest de organisatie bij de afzonderlijke landen leuren om troepen. Na parlementaire goedkeuring in de landen konden de militairen aan de slag. Daar gingen weken, zo niet maanden overheen.

Met de NRF kan de NAVO binnen vijf dagen onderweg zijn naar een brandhaard waar ook ter wereld. Jones: „Met de robuuste macht kunnen we de bedreigingen van de 21e eeuw onder ogen zien.”

Teamwork is van groot belang, zo werd donderdag duidelijk tijdens de demonstratie in Doganbey. In dik een uur kwamen -om maar iets te noemen- Franse parachutisten, Turkse F-16’s, Duitse Tornado’s, Belgische helikopters, Italiaanse mariniers en Turkse commando’s voorbij. Vanaf het Spaanse amfibische schip -een kopie van Hr. Ms. Rotterdam van de Nederlandse marine- kwamen soldaten aan land.

Zo’n inzet met eenheden op de grond en in de lucht vergt veel coördinatie. „Iedereen wil het op zijn manier doen, maar we hameren op gezamenlijkheid”, zegt de Nederlandse overste Hekking. Hij was ingehuurd als een soort regisseur van de demonstratie.

Ook de oude vijand deed aan de demonstratie mee. Tsjechië levert NRF een bijdrage met een team dat nucleaire, chemische en biologische wapens kan onderzoeken. De ’maanmannetjes’ waren donderdag in Turkije van de partij, maar moesten hun werkzaamheden staken vanwege inkomend geweervuur. Zogenaamd dan.

Volgens Jones is NRF met ongeveer 2000 militairen op dit moment in de „embryonale” fase. Medio 2006 moet de club met 30.000 soldaten volledig operationeel zijn. Probleem voor de NRF is transportcapaciteit. Om snel veel troepen te kunnen verplaatsen zijn grote toestellen nodig. De NAVO zelf heeft die niet. „De deelnemende landen werken er aan”, aldus Jones. Het wachten is eigenlijk op de Airbus 400M, een transportkist die door diverse Europese landen is besteld.

Jones, tevens baas van alle Amerikaanse militaire eenheden in Europa, kon donderdag niet om de actualiteit heen. Terwijl de demonstratie gaande was, kwam de boodschap binnen dat er in Istanbul, 450 kilometer naar het noorden, opnieuw explosies waren. Later werd duidelijk dat onder andere het Britse consulaat was getroffen. „Een daad van onbegrijpelijk geweld.”

Op de vraag wat NRF kan betekenen in de strijd tegen het internationaal opererende terrorisme, opperde Jones de trainingskampen van terroristen aan te pakken. „We kunnen hen pakken voordat ze ons pakken.” Volgens de generaal is het beter om in deze strijd „pro-actief” te zijn. „De terroristen opsporen en hen uitschakelen.”