Je hoeft er geen groot profeet voor te zijn om te kunnen voorspellen hoe dit dinsdag, op de eerste fractievergadering na het herfstreces, gaat aflopen. De kans dat partijleider Wilders reageert met: „Je hebt gelijk Louis, zó had ik het nog niet bekeken. Het klopt dat ik binnen onze beweging te veel macht heb. Dinsdag richten we een échte partij op”, is nihil. Want waarom zou de democratisering van de PVV, een kwestie waarop ook het strijdlustige oud-Kamerlid Brinkman zijn tanden stukbeet, nú opeens zijn beslag krijgen?

Voor een deel van het PVV-kiezersvolk heeft dit absoluut geen prioriteit. Zij zijn tevreden als hun ontevredenheid maar luid en duidelijk aan het Binnenhof wordt geventileerd. Partijleider Wilders kan dat als geen ander. Of hij zijn beweging al dan niet als een despoot regeert, zal veel van zijn volgelingen worst wezen.

Wilders zelf heeft, evenals het kleine clubje van vertrouwelingen dat om hem heen staat, evenmin belang bij democratisering. Zonder partij is hij ideologisch en praktisch veel wendbaarder. Partijgeledingen zorgen alleen maar voor rompslomp en trammelant, luidt al jarenlang de filosofie van zijn rechterhand, Bosma. Waarom zou hij aan die narigheid beginnen als het Nederlandse rechtssysteem hem daartoe op geen enkele wijze verplicht?

Als Wilders, zoals te verwachten valt, dinsdag geen millimeter inschikt, blijven er nog slechts twee opties over. Of Bontes laat zich een zware kastijding welgevallen, en accepteert bijvoorbeeld dat hij het komende halfjaar over geen enkel onderwerp het woord mag voeren. Plaatsnemen op het strafbankje van Lucassen, zogezegd. Of hij laat de PVV voor wat ze is, start in zijn eentje de fractie-Bontes, en verdwijnt bij volgende verkiezingen roemloos uit de Kamer.

Over zijn recente actie kunnen, tot slot, twee dingen gezegd worden. In de eerste plaats dat Bontes er wel erg laat achter komt hoe het in de PVV precies werkt. Cynisch gezegd: dit had het Kamerlid al veel eerder kunnen én moeten bedenken. Net als de vroegere Kamerleden Hernandez en Kortenoeven heeft Bontes, dat kan niet anders, talloze vernederingen over zijn kant laten gaan, voordat hij eindelijk tot de conclusie kwam dat het zo niet langer ging.

In de tweede plaats geldt dat, principieel gezien, de parlementariër natuurlijk gelijk heeft. Een partij zonder leden en inspraak, en zonder een goed doordachte en consistente ideologie, ís eigenlijk geen partij. Alleen: wie daar onoverkomelijke bezwaren tegen heeft, doet er het beste aan niet op zo’n beweging te stemmen en er niet in te participeren. Het zeer laagdrempelige Nederlandse kiesstelsel biedt iedereen die een rechts-populistisch geluid wil vertolken via een democratische partij, voldoende mogelijkheden een alternatief voor Wilders neer te zetten.

Lees meer in Digibron

Bontes: Mistige besluitvorming bij PVV-fractie (Reformatorisch Dagblad, 21-10-2013