De conclusie van de verontrusten is: Nederland discrimineert door achter de schimmel van Sinterklaas een of meer Zwarte Pieten te laten sloffen. Dat kan niet. Het suggereert dat zwarte mensen nog steeds gebruikt mogen worden als minderwaardige schepsels, als slaven.

Het verweer dat het hier gaat om een jarenlange traditie waarbij niemand meer enige gedachte heeft aan een slavernijverleden, baat niet. Binnen en buiten onze landsgrenzen is een aantal mensen stellig van mening dat dit volksvermaak over de schreef gaat.

Toch is het iets te gemakkelijk om de hele discussie direct als onzinnig weg te schrijven. Natuurlijk, het is wrang te constateren dat vrijwel onmiddellijk nadat het debat is ontstaan de VN, bij monde van Verene Shepherd, de rapporteur voor de mensenrechten, verklaren dat Zwarte Piet niet kan en zelfs beloven een studiecommissie naar ons land te sturen. Die snelheid staat wel in schril contrast met het maandenlang talmen en overleggen voordat een mensenrechtencommissie naar Syrië afreist. Met andere woorden: hebben de VN niet belangrijker mensenrechtenkwesties te doen dan het beoordelen van een ogenschijnlijk tamelijk onschuldige traditie? En als die commissie dan toch langskomt, laat die zich dan ook buigen over de milieubelastende traditie van het afschieten van vuurwerk op oudejaarsdag.

Het is ook iets te gemakkelijk te zeggen dat tradities nu eenmaal tradities zijn en je niet te diep moet nadenken over de oorsprong. Als dat waar is zouden veel verkeerde traditionele praktijken in stand gehouden kunnen worden. Het vasthouden aan tradities vraagt zeker om bezinning op oorsprong en betekenis. En, bovendien, tradities vergen geregelde ijking aan het eigen tijdsgewricht. Dat geldt overigens ook voor allerlei andere ingesleten gewoonten en gebruiken.

Het is waar dat de figuur van Zwarte Piet in ieder geval iets te maken heeft met de ongelijkheid tussen blank en zwart. Daar is bezwaar tegen te maken. Dus de vraag of dit zo moet blijven is niet misplaatst. Al is het wel een dilemma of alle Pieten vanwege hun huidskleur ontslagen moeten worden. Dat zou immers ook racisme zijn. Blijft dat de huidige ophef zwaar overtrokken is.

Binnen orthodox-gereformeerde kring leeft nog een ander bezwaar. Dat geldt overigens meer de baas van Zwarte Piet dan de knecht zelf. De verering van Sint-Nicolaas heeft overduidelijk roomse wortels. De orthodox-gereformeerde theoloog Petrus Wittewrongel schreef in 1661 dat het feest niets anders is dan „een geheel verzonnen, bijgelovig en afgodisch werk. Want deze Sint-Nicolaas is een van de verzonnen heiligen van het pausdom.” In het debat rond Sinterklaas zou dit ook moeten meewegen.