Voormalig dronebestuurder doet zijn verhaal
WASHINGTON (ANP). Op zijn 21e schoot de Amerikaan Brandon Bryant voor het eerst mensen dood. Vanuit een donkere ruimte op een luchtmachtbasis aan de rand van Las Vegas stuurde hij een raket naar zijn doelwit, aan de andere kant van de wereld op het Afghaanse platteland. In het Amerikaanse tijdschrift GQ doet de voormalige drone-operator zijn verhaal.
„De rook stijgt op en er liggen stukjes van twee van die kerels rond de krater”, herinnert Bryant zich zijn eerste aanval met een zogeheten Predator, begin 2007. „Verderop ligt een man die zijn rechterbeen mist, tot boven zijn knie.” De dronebestuurder kijkt toe met een infraroodcamera en ziet de man sterven. „Ik zie hoe hij dezelfde kleur krijgt als de grond waarop hij lag.”
Bryant was tot 2011 ‘sensor’, degene die de camera’s en de richtlaser van de onbemande machines bestuurt. Zijn eskader doodde in totaal 1.626 vijanden, zo vermeldt een certificaat dat hij bij zijn afscheid kreeg overhandigd. „Het getal maakte mij kotsmisselijk”, zegt de Amerikaan. Doorgaans had hij geen idee wie de doelwitten waren en waarom ze dood moesten.
De Amerikaanse inzet van drones om in andere landen vermeende terroristen uit te schakelen is omstreden. De mensenrechtenorganisaties Amnesty International en Human Rights Watch stelden dinsdag nog dat bij de aanvallen veel burgerdoden vallen en dat waarschijnlijk het internationaal recht wordt geschonden. Hoewel drones vaak in het nieuws komen, komt over de mensen die de onbemande vliegtuigen besturen maar zelden iets naar buiten.
Het werk stompte Bryant emotioneel af; na verloop van tijd verrichtte hij zijn dodelijke vluchten in ‘zombiemodus’, vertelt hij in het interview. Bryant hield naar eigen zeggen een posttraumatische stressstoornis aan het werk over. Hij is niet de enige die met psychische problemen kampt: eenvijfde van de drone-operators lijdt aan emotionele uitputting of burnout, zo bleek eerder uit onderzoek van de Amerikaanse luchtmacht onder 600 bestuurders van gewapende drones.
Het interview met de voormalige operator staat op de website van GQ Magazine.