De Amerikaanse hoofdindex Dow-Jones vertoonde een wat grilliger verloop, maar staat inmiddels ook een kleine 15 procent hoger dan aan het begin van 2013. Marktkenners zoeken de oorzaak in het beleid van de centrale banken, het verwachte herstel in Europa en zelfs geheime afspraken tussen de Amerikaanse overheid en grote financiële spelers.

De stimuleringsmaatregelen van de Federal Reserve en de verwachting dat die voorlopig niet worden afgebouwd stuwen het optimisme op de beurzen. Ondanks voorzichtig economisch herstel in de VS „bleef in september de gratis geldkraan van de Fed wijd open staan”, zegt handelaar Rob Koenders van Harmony Vermogensbeheer. „Dat was voor de markt aanleiding om er nog een etage bovenop te bouwen.” Door de Amerikaanse ‘shutdown’ kwamen er weinig economische data naar buiten, waardoor de markt de conclusie heeft getrokken dat de Fed dit jaar geen maatregelen zal nemen om de stimulering af te bouwen en dat de geldkraan dus tot in 2014 open blijft, denkt Koenders.

Intussen houden de overheden de rentes heel laag, waardoor beleggers volgens Koenders vrijwel geen alternatief hebben voor de aandelenmarkten. De waarderingen van aandelenfondsen zijn inmiddels „topzwaar”, maar voorlopig lijkt er geen weg terug. „De overheidsschulden, met name die van de Verenigde Staten, zijn zo hard opgelopen dat de rentes helemaal niet omhoog kunnen”, denkt Koenders. Dat brengt overigens veel problemen met zich mee voor onder meer pensioenfondsen. Maar volgens de handelaar ziet het ernaar uit dat de markt de komende tijd nog „verder kunstmatig zal worden opgeblazen”.

Ook fondsmanager Corné van Zeijl van SNS Asset Management vindt dat de oplopende koersen op de Europese beurzen eerder op de verwachting van hogere winsten en verder economisch herstel zijn gebaseerd dan op de realiteit. De afgelopen maanden was er sprake van een grote instroom in Europese fondsen, aldus Van Zeijl. „De beurzen in de VS waren flink gestegen en beleggers verwachtten dat dit ook in Europa zou gebeuren.”

Van Zeijl vindt het terecht dat deze inhaalslag is gemaakt, omdat Europa achterliep op de Amerikaanse beurzen. Maar de verwachtingen moeten nu wel worden waargemaakt. „Wat je nu ziet zijn veelal winsten die gebaseerd zijn op kostenbesparingen. Dat is natuurlijk geen eeuwige bron van winststijgingen”, aldus Van Zeijl.

De afgelopen weken viel op dat zelfs de politieke strijd in Washington, de shutdown en de dreiging van een ‘default’ van de VS geen correctie op de beurzen hebben veroorzaakt. Wall Street en in zijn kielzog ook de Europese beurzen, reageerden zeer gematigd op de gebeurtenissen. Verbazingwekkend, vindt Koenders. Volgens de handelaar moet er sprake zijn van afspraken die het Witte Huis met grote banken heeft gemaakt. „Washington beloofde de banken waarschijnlijk minder hard aan te pakken, bijvoorbeeld in de zaken rond de slechte hypotheken, als zij de zaak nu niet zouden laten vallen. Er worden geregeld deals gemaakt waar de markt geen weet van heeft.”