De omwalling heeft een ware metamorfose ondergaan. Door graafwerkzaamheden, erosie en boomgroei waren de ooit zo strakke wallen de afgelopen decennia in verval geraakt. „De vroegere vormen waren nauwelijks meer te herkennen”, constateerde burgemeester Van Ruijven van de gemeente Lingewaal, waar Asperen onder valt. Van Ruijven is bestuurslid van de Stichting Kunstfort Asperen.

Volgens de burgemeester was het de bedoeling om de buitenste omwalling hetzelfde aanzien te geven als in 1870. In dat jaar was de nieuwe Hollandse water­linie, waar Fort Asperen deel van uitmaakt, bemand vanwege de oorlog tussen Frankrijk en Duitsland.

„De strakke vormen van die tijd zijn in ere hersteld”, aldus Van Ruijven. „Het is vooral een reconstructie van de borstwering. De traversen komen terug, de groepsschuilplaatsen en uitkijkposten zijn op een logische manier geïntegreerd. Op die manier wordt het fort een markant element in het landschap dat past binnen de vormgeving van de waterlinie.”

Het forteiland, dat stamt uit 1847, heeft inmiddels een forse opknapbeurt achter de rug. Het fort zelf is gerestaureerd, de taveerne is verbouwd en ook de nabijgelegen Waaiersluizen werden aangepakt. Volgend jaar wordt er op het dak van het fort een glazen koepel geplaatst.

„Er breken cruciale jaren aan voor Fort Asperen”, voorspelt voorzitter Luermans van de Stichting Kunstfort Asperen. „Subsidies stoppen, we moeten zelf onze broek ophouden. Keer op keer zullen we de vraag moeten stellen hoe we de financiën op orde houden. Dat wordt de uitdaging. Het erfgoed is er. We moeten het in stand houden door het te koppelen aan kunst, landschap, toerisme en recreatie.”

Fort Asperen was voor het laatst bemand ten tijde van de Duitse inval in Nederland in mei 1940. In 1986 werd het complex over­gedragen aan Staatsbosbeheer. Het wordt nu vooral gebruikt voor culturele evenementen en het exposeren van kunst.